Międzynarodowy Dzień Teatru
Orędzie Międzynarodowe ITI – 2019
Carlos CELDRÁN
przekład z języka hiszpańskiego Urszula Aszyk

„Zanim obudziłem się w teatrze, moi mistrzowie już tam byli. Zbudowali domy i zasady na resztę swego życia. Nie zna się wielu z nich albo ledwie pamięta, pracowali bowiem w ciszy, w skromnych salach prób i salach pełnych widzów, powoli, aby po latach pracy i wspaniałych osiągnięć opuścić swoje miejsca i zniknąć. Kiedy zrozumiałem, że moim zajęciem i moim osobistym przeznaczeniem będzie pójście w ich ślady, zrozumiałem też, że odziedziczyłem po nich tę ponurą i jedyną tradycję – życia czasem teraźniejszym, bez oczekiwania na coś innego, niż osiągnięcie jasnej, niepowtarzalnej chwili, chwili spotkania z drugim człowiekiem w ciemnościach teatru, bez żadnego innego wsparcia, niż prawda gestu i odkrywczego słowa.

Mój kraj teatralny to chwile spotkań z widzami, którzy przybywają noc w noc do naszej sali z najdalszych zakątków miasta, aby towarzyszyć nam i dzielić z nami godziny, minuty. Z tych wyjątkowych chwil buduję swoje życie, przestaję być sobą, cierpieć ze swojego powodu, rodzę się na nowo i wtedy rozumiem, co znaczy robić teatr: żyć chwilami czystej, ulotnej prawdy; wiedzieć, że to, co mówimy i robimy, tam w świetle sceny, jest prawdziwe i odzwierciedla to, co najgłębsze i najbardziej w nas osobiste. Mój kraj teatralny, mój i moich aktorów, to kraj utkany z tych momentów, w których zostawiamy maski, retorykę, strach bycia kim jesteśmy i podajemy sobie ręce w ciemności.

Tradycja teatru jest horyzontalna. Nie ma nikogo, kto by powiedział, że teatr znajduje się w jakimś centrum świata, w jakimś mieście czy budynku uprzywilejowanym. Teatr, tak jak ja go odbieram, rozciąga się według pewnej, niewidzialnej geografii, miesza żywoty tych, co go tworzą z rzemiosłem teatralnym w jedną, scaloną ekspresję. Wszyscy mistrzowie teatru umierają ze swoimi momentami geniuszu i swym niepowtarzalnym pięknem, wszyscy znikają w ten sam sposób nie pozostawiając niczego, co by chroniło ich przed zapomnieniem i czyniło dostojnikami. Mistrzowie teatru to wiedzą, żadne uznanie nie ma znaczenia wobec pewności, że u podstaw naszej pracy leży tworzenie momentów prawdy, wieloznaczności, siły, wolności w czymś najbardziej nietrwałym. Nie pozostanie z tego nic więcej, niż jakieś dane lub nagrania prac na wideo i fotografie, które zachowają jedynie bladą ideę tego, co zrobili. I zawsze będzie brakować w tych zapisach cichej reakcji publiczności, która w mgnieniu oka rozumie, że to, co się dzieje na scenie, nie może być ani przełożone na to, co na zewnątrz ani tam odnalezione, że prawda, którą poznaje, to doświadczenie życiowe i że przez sekundę jest ona bardziej przejrzysta niż samo życie.

Kiedy zrozumiałem, że teatr jest krajem samym w sobie i że to ogromne terytorium, które obejmuje cały świat, zrodziła się we mnie myśl, że to jest także wolność: nie musisz się oddalać ani ruszać z miejsca, w którym się znajdujesz, nie musisz biec ani się przemieszczać. Żyjesz tam, gdzie jest publiczność. Tam są twoi towarzysze, których potrzebujesz obok siebie. Poza twoim domem masz codzienną rzeczywistość, ponurą i nieprzeniknioną. Pracujesz więc w tym rzekomym unieruchomieniu, żeby tworzyć największą z podróży, żeby powtórzyć Odyseję, podróż Argonautów: jesteś nieruszającym się z miejsca podróżnikiem, który nie przestaje przyspieszać zagęszczenia i surowości twojego rzeczywistego świata. Twoja podróż prowadzi do tej ulotnej chwili, tego momentu niepowtarzalnego spotkania z tobie podobnymi. Twoja podróż wiedzie do nich, do ich serc, do ich wnętrza. Podróżujesz przez ich wnętrze, przez ich emocje, ich wspomnienia, budzisz je i uruchamiasz. Twoja podróż przyprawia cię o zawrót głowy i nikt nie może jej ani zmierzyć ani przerwać. Nikt też nie będzie mógł jej poznać we właściwym jej wymiarze, bo to podróż przez wyobraźnię twoich ludzi, to ziarno, które się sieje w najbardziej odległych zakątkach ziemi: świadomość obywatelska, etyczna i ludzka twoich widzów. Z tego też powodu nie ruszam się, kontynuuję pracę w swoim domu, wśród najbliższych, w pozornym spokoju, pracując dzień i noc, ponieważ posiadłem sekret prędkości.”

Weź udział w dwudniowych warsztatach z reżyserem obsady Małgorzatą Adamską! Ruszają zapisy, liczba miejsc ograniczona!

Terminy poniedziałkowe: 1 i 8 kwietnia 2019 r.
Miejsce: Studio IP w Warszawie, ul. Chełmska 21/810

Czas trwania warsztatów jednego dnia: mniej więcej 4 godziny
Koszt: cegiełka dla członków ZZAP tylko 50 złotych. Większość kosztów organizacyjnych pokrywa ZZAP!
Ilość miejsc: 16, o przyznaniu miejsca decyduje kolejność zgłoszeń drogą mailową: zzap@zzap.aktorzy.org

Medicover w Polsce od ponad 20 lat zapewnia swoim pacjentom pełną opiekę medyczną, obejmującą usługi ambulatoryjne, diagnostykę laboratoryjną i obrazową, stomatologię oraz kompleksową opiekę szpitalną. Usługi dostępne w formie abonamentów i ubezpieczeń medycznych przeznaczone są zarówno dla firm, jak i klientów indywidualnych. Medicover Polska obecny jest we wszystkich regionach Polski.

Związek Zawodowy Aktorów Polskich w najbliższym czasie umożliwi wszystkim zainteresowanym członkom ZZAP zakup wybranych pakietów Medicover po znacznie niższych cenach (w porównaniu z zakupem pakietów prywatnie poza ZZAP).

Zapraszamy do kontaktu. Z przyjemnością udzielimy więcej informacji!
zzap@zzap.aktorzy.org
605 763 812

W oparciu o wiedzę i doświadczenie naszych kolegów z Equity UK przygotowaliśmy specjalny manifest, który ma na celu profesjonalne zaangażowanie wszystkich stron współtworzących castingi (wykonawców, reżyserów castingu, agentów i innych osób) w skuteczniejsze pozyskiwanie jak najlepszych artystów do poszukiwanych ról. Zmiany, które zostały w manifeście wyszczególnione są gwarantem sukcesu w działaniach naszego sektora kreatywnego.

MANIFEST. CASTING DLA PROFESJONALNYCH ARTYSTÓW

Pomyślny przebieg castingów ma kluczowe znaczenie dla branż kreatywnych. Poniżej przedstawiamy propozycję w jaki sposób przebieg castingu może być klarowniejszy, sprawiedliwszy, mniej stresujący i bardziej przystępny dla wszystkich. Sektor kreatywny będzie rozwijać się wyłącznie dzięki pozyskiwaniu i utrzymywaniu profesjonalnych aktorów, bez względu na pochodzenie czy życie osobiste, którzy spełniają wszystkie warunki do zagrania odpowiednich ról.

PRZYGOTOWANIE DO CASTINGU

Oferty pracy

W przypadku ról, do których aktorzy są poszukiwani za pośrednictwem oficjalnych ofert pracy, przebieg castingu powinien być jak najbardziej profesjonalny i dostępny dla wszystkich.

Profesjonalny casting

Zarówno do każdej produkcji jak i tylko do ról głosowych powinni być przesłuchani wszyscy aktorzy w jak najszerszym i różnorodnym zakresie. Należy zwrócić także uwagę na konkretne i indywidualne cechy dla danych ról.

Przystępne pomieszczenie

Budynek, w którym odbywają się castingi, powinien być dostępny i odpowiednio dostosowany do przebiegu przesłuchania, aby udział mieli zapewniony wszyscy aktorzy.

Umowa

Informacja o tym, jaka umowa będzie oferowana powinna być jasna i przekazana wszystkim uczestnikom castingów.

PRZED CASTINGIEM

Zgłoszenia

Przesłane zgłoszenia powinny odnosić się do konkretnej roli, a informacje dla aktorów powinny być aktualizowane.

Zadania castingowe

Każdy artysta powinien już w zaproszeniu do castingu otrzymać gotowy zestaw pytań i zadań, które pojawią się podczas przesłuchania.

Nagość / symulowany seks

Na żadnym castingu nie można żądać aktu seksualnego. Aktor nie powinien być proszony o rozbieranie się w całości lub częściowo, chyba że w obecności obustronnie uzgodnionego obserwatora.

Profesjonalizm

Członkowie ZZAP mają obowiązek pojawiać się na castingach punktualnie w pełnym przygotowaniu i jak najszybciej zawiadamiać organizatorów o rezygnacji z udziału w castingu.

Wszystkie strony zaangażowane w przebieg castingu są odpowiedzialne za zapewnienie artystom możliwości przygotowania się i dania z siebie wszystkiego.

Czas przygotowań

Castingi, jeżeli to możliwe, powinny być odpowiednio wcześniej zaplanowane i ogłoszone, aby reżyserzy i agencje aktorskie miały czas na odpowiednie dobranie i przygotowanie aktorów.

Wynagrodzenie

Wszyscy aktorzy biorący udział w castingach powinni otrzymać odpowiednie wynagrodzenie.

PRZEBIEG CASTINGU

Artyści powinni otrzymać jasną informację dotyczącą wymagań i realistycznych ram czasowych planowanego przesłuchania w odpowiednio wcześniejszym terminie.

Punktualność

Każde przesłuchanie powinno zmieścić się w ramach czasowych ustalonych przez wszystkie strony.

Ochrona danych

Informacje przekazane ustnie oraz w formularzu zgłoszeniowym powinny być przetwarzane zgodnie z rozporządzeniem o ochronie danych osobowych.

Odpowiednie pytania

Zgodnie z prawem i określonymi wyjątkami, podczas castingu nie należy prosić artysty o przekazanie ustnie lub pisemnie informacji osobistych oraz danych wrażliwych, tj. rzeczywisty wiek, pochodzenie etniczne, niepełnosprawność, ciąża, status cywilny lub orientacja seksualna.

Filmowanie podczas castingów

Jeśli przesłuchania mają być filmowane, film (lub taśma filmowa) nie powinien być dystrybuowany ani używany w żadnym innym celu bez zgody artysty.

PO CASTINGU

Wynik

Również w przypadku nieprzydzielenia roli, aktorzy i agencje aktorskie powinni otrzymać jak najszybciej odpowiednią informację o wyniku castingu.

Lista rezerwowa

Zapis na liście rezerwowej nie jest wiążącym zapisem. Wszystkim stronom współpracującym przy castingu powinna być udostępniona informacja o liczbie artystów zapisanych na liście rezerwowej i okresie czasu jaki jest potrzebny do podjęcia wiążącej decyzji. Ten sposób zapisu może być wycofany zarówno przez artystów jak i agentów bez żadnych konsekwencji. Zawiadomienie o wszelkich zmianach powinno być udzielone tak szybko, jak to możliwe.

Wycofanie decyzji

Wszystkie osoby decyzyjne powinny tak współpracować z artystami, aby zminimalizować liczbę odwołań lub wycofań z castingów i ról.

Od 1 stycznia 2019 r. wejdą w życie zmiany w ustawie o związkach zawodowych z dnia 25 lipca 2018 r. Zmiany te przede wszystkim będą wiążące dla aktorów, którzy są zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych, kontraktach, a nawet dla tych którzy nie są związani żadnym stosunkiem pracy. Prosimy o zapoznanie się ze wszystkimi zmianami!

Osoba wykonująca pracę zarobkową – nowa definicja pracownika

Jako osobę wykonującą pracę zarobkową należy rozumieć pracownika lub osobę świadczącą pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy (m.in. umowa cywilnoprawna, kontrakt), jeżeli nie zatrudnia do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia, oraz ma takie prawa i interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy.

Pracodawca – należy przez to rozumieć pracodawcę w rozumieniu art. 3 KP oraz jednostkę organizacyjną, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobę fizyczną, jeżeli zatrudniają one inną niż pracownik osobę wykonującą pracę zarobkową, niezależnie od podstawy tego zatrudnienia.

Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych przysługuje osobom wykonującym pracę zarobkową

Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych przysługuje osobom wykonującym pracę zarobkową.

Prawo wstępowania do związków zawodowych przysługuje wolontariuszom, stażystom i innym osobom, które świadczą osobiście pracę bez wynagrodzenia oraz emerytom, rencistom i osobom bezrobotnym. Liczba tych osób nie ma wpływu na reprezentatywność.

Zakładowa organizacja związkowa – uprawnienia i raporty

Uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków będących:

• pracownikami u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji lub

• innymi niż pracownicy osobami wykonującymi pracę zarobkową, które świadczą pracę przez co najmniej 6 miesięcy na rzecz pracodawcy objętego działaniem tej organizacji (staż zakładowy).

Spadek liczebności zakładowej organizacji związkowej poniżej 10-ciu osób wiąże się z utratą uprawnień komisji zakładowej.

Organizacja związkowa przedstawia pracodawcy, co 6 miesięcy – według stanu na dzień 30 czerwca i 31 grudnia w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po tym okresie, informację o liczbie członków.

Nowe organizacje składają report o liczebności wyjątkowo po 2 miesiącach działalności.

Informacja jest udostępniana przez pracodawcę do wglądu innej działającej u niego organizacji. Zarówno pracodawca jak i inna Zakładowa Organizacja Związkowa mają możliwość zgłoszenia zastrzeżenia co do liczebności (pisemnie, termin 30 dni).

W przypadku nieprzekazania raportu półrocznego komisja zakładowa traci swoje uprawnienia ale indywidualni członkowie nie tracą uprawnień wynikających z ochron związkowych.

Informacje dla związku zawodowego od pracodawcy

Pracodawca jest zobowiązany (w ciągu 30 dni) udzielić informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności informacji dotyczących:

• warunków pracy i zasad wynagradzania

• działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy związanych z zatrudnieniem

• stanu, struktury i przewidywanych zmian zatrudnienia oraz działań mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia

• działań, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia

Nowe przepisy mają ułatwić zgłoszenie sprawy do prokuratury w przypadku niespełnienia tego obowiązku. Zadaniem sądu będzie dokonanie oceny karnej czy informacja była niezbędna, w zakresie prac.

Powyższe zmiany są najbardziej kluczowe. Jednak zmiany dotyczą także zwiększonych rygorów sankcyjnych w przypadku dyskryminacji związkowej i łamania przepisów BHP. Zmienił się także procent osób zrzeszonych w przypadku reprezentatywności oraz zasady ochrony związkowej w przypadku nie-pracowników.

Pobierz pełne podsumowanie zmian w ustawie o związkach zawodowych od 1 stycznia 2019 r.

Pobierz ustawę z wprowadzonymi zmianami obowiązującą od 1 stycznia 2019 r.

 

Wspólne Oświadczenie
Prezesa Zarządu Głównego ZASP i Przewodniczącego Zarządu Głównego Związku Zawodowego Aktorów Polskich, w sprawie wyniku Konkursu na Stanowisko Dyrektora Instytutu Teatralnego

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami środowiska oraz szerzącymi się domysłami i plotkami wokół konkursu na stanowisko Dyrektora Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie oświadczamy, że po zapoznaniu się z ofertami i przeprowadzeniu rozmów z kandydatami, obaj uznaliśmy, iż najlepszy program funkcjonowania Instytutu zaprezentowała dotychczasowa Dyrektor Instytutu Pani Dorota Buchwald. Naszego przekonania nie podzielali pozostali członkowie komisji. Wobec takiego stanu rzeczy, arytmetyka ewentualnego głosowania przedstawiałaby się następująco: nasze dwa głosy za Panią Dorotą Buchwald, przeciwko pięciu pozostałym członkom komisji, na innego (innych) kandydatów.
Powyższe rozstrzygnięcie eliminowałoby Panią Dorotę Buchwald, na co naszej zgody nie było.

Zobligowani do postępowania zgodnie z literą Regulaminu Konkursu, którego autorem jest Departament Narodowych Instytucji Kultury Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, musieliśmy zdobyć się na kompromis i zgodnie z Regulaminem Konkursu wybrać jedyną możliwą opcję akceptowalną przez pozostałych członków komisji, tj.: „żadna z przedłożonych ofert nie uzyskała rekomendacji”.

Takie rozstrzygnięcie było jedynym, możliwym rozstrzygnięciem, które nie dopuszczało do wyeliminowania Pani Doroty Buchwald z dalszego, ewentualnego procedowania.

Jednocześnie ubolewamy, że staliśmy się celem ataków niektórych przedstawicieli środowiska, którzy wyciągnęli mylne wnioski z zamieszczonych w mediach półprawd lub kłamstw. Oskarżanie nas o „gest Piłata”, jest co najmniej niesprawiedliwe i krzywdzące.

Reprezentujemy dwie największe organizacje branżowe, które wsłuchują się w głos środowiska i których celem jest dbanie o nasze wspólne dobro. A takim dobrem jest niewątpliwie Instytut Teatralny. Nigdy nie mieliśmy i nie mamy co do tego wątpliwości.

Maksymilian Rogacki
Przewodniczący Zarządu Głównego ZZAP

Paweł Królikowski
Prezes Zarządu Głównego ZASP

Pobierz całe oświadczenie

Członek Zarządu Głównego ZZAP, Konrad Michalak, bierze udział w organizowanym przez FIA (Federation of International Actors) zjeździe federacji, który odbywa się w Rotterdamie od 5 do 8 listopada.

5 listopada uczestniczył w spotkaniu grupy krajów Europy Środkowej i Wschodniej (CEE), która funkcjonuje w ramach EuroFIA od 2016 roku. Grupa ta została utworzona ze względu na wspólną postsocjalistyczną przeszłość krajów będących jej członkami. Skupione w niej związki zawodowe borykają się z podobnymi problemami organizacyjnymi, jak również z brakiem dialogu społecznego i rokowań zbiorowych. Obecnie głównym wyzwaniem tych organizacji jest zwiększanie liczby członków i przekonanie pracodawców do podejmowania wspólnych działań w celu polepszenia warunków pracy i sytuacji bytowej pracowników.
W spotkaniu uczestniczyli delegaci związków zawodowych zrzeszających aktorów i tancerzy z Chorwacji, Słowenii, Łotwy, Estonii i Węgier oraz przedstawicielka ZASP. Zebranie rozpoczęło się od przedstawienia aktualnej sytuacji w reprezentowanych organizacjach (najnowszych osiągnięć i sukcesów, zmian strukturalnych, realizowanych programów) oraz omówienia obecnej sytuacji politycznej i zmian legislacyjnych na poziomie krajowym i unijnym.
 Składając raport ZZAP, Konrad Michalak opowiadał przede wszystkim o postępujących pracach nad statusem artysty i przygotowanej w celu jego realizacji ankiecie, o nowelizacji ustawy o związkach zawodowych, przynależności ZZAP do Forum Związków Zawodowych (szkolenia PR, opiniowanie projektów ustaw), warsztatach dla studentów szkół teatralnych, jak również o planowanych działaniach integracyjnych i promocyjnych związku.
 Następnie Dearbhal Murphy, zastępca sekretarza generalnego FIA, przedstawiła przygotowany specjalnie dla CEE projekt, który uzyskał finansowanie Unii Europejskiej. Jego głównym założeniem jest poszerzenie zdolności działania związków zawodowych poprzez wizyty studyjne w dużych europejskich związkach z kilkudziesięcioletnią historią działalności. Poprzez obserwację pracy i organizacji związków Europy Zachodniej, nasze – młodsze – organizacje będą mogły poprawić swoją strukturę i strategię fukcjonowania. Grupa CEE określiła wspólne problemy, których zwalczenie stało się celem wspomnianego projektu. Przede wszystkim należy zbudować rozpoznawalność związku, poprawić system rekrutacji i dostosować strategię organizacyjną do zmian na rynku pracy. Ponadto, trzeba rozwinąć dialog społeczny z rzeczywistym zaangażowaniem pracodawców w obliczu braku organizacji pracodawców. Kolejny problem dotyczy przestrzegania prawa własności intelektualnej – jak zmienić tę sytuację. Projekt zakłada także przyjrzenie się kwestiom związanym z równouprawnieniem, zwalczaniem molestowania seksualnego, dostępem do ubezpieczeń społecznych, opieki zdrowotnej oraz szkoleń poszerzających umiejętności członków związku.

Program finansowany jest w 90% ze środków unijnych, pozostałe 10% pokryje FIA. Zaangażowane organizacje pochodzą z Węgier, Chorwacji, Słowenii, Rumunii, Czech, Bułgarii, Łotwy, Estonii i Polski (ZZAP i ZASP). Ich przedstawiciele na przestrzeni dwóch lat odbędą dwudniowe wizyty studyjne w związkach brytyjskich, niemieckich, holenderskich, szwedzkich i duńskich. Zwieńczeniem projektu będzie seminarium podsumowujące wyciągnięte wnioski i określające indywidualne kierunki działania organizacji skupionych w CEE. FIA zaangażuje również dwóch zewnętrznych ekspertów w dziedzinie rozwoju związków zawodowych, którzy przeprowadzą specjalnie przygotowane szkolenie i zaproponują konkretne rozwiązania. Podsumowanie projektu zostanie dokonane także w formie pisemnej w postaci podręcznika dla młodych organizacji związkowych.
Pierwsze spotkanie planowane jest na styczeń 2019 roku i będzie skupione na omówieniu wyników analizy SWOT związków zawodowych biorących udział w projekcie.

6 listopada Konrad Michalak uczestniczył w panelach dyskusyjnych dotyczących przyszłości tańca – przede wszystkim kwestii związanych z mobilnością tancerzy (Dance Passport) i przekwalifikowaniem po zakończeniu kariery w młodym wieku.
 Projekt nowego Paszportu Tancerza został przygotowany w ramach współfinansowanego przez UE programu i jest skierowany do tancerzy i choreografów (członków krajowych związków zawodowych) z państw Wspólnoty, którzy prowadzą działalność artystyczną poza granicami swojego kraju (obszar UE oraz Islandia, Norwegia i Szwajcaria). Projekt współtworzą następujące kraje: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Islandia, Irlandia, Łotwa, Holandia, Norwegia, Portugalia, Rumunia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria i Wielka Brytania.
 Tancerze i choreografowie z uwagi na specyfikę swojej pracy często odbywają zawodowe podróże zagraniczne, co wiąże się z wieloma przeszkodami np. z dostępem do treningów, informacji na temat ubezpieczenia społecznego i medycznego, porad prawnych odnośnie podpisywanych kontraktów, informacji na temat prób, udziału w castingach i zniżkach na bilety na przedstawienia teatralne.

Paszport Tancerza wydawany jest przez FIA poprzez macierzysty związek i jest ważny przez rok. Tancerz może legitymować się tym paszportem przed zagranicznym związkiem, który zobowiązuje się do otoczenia go opieką i reprezentowania jego interesów na terenie kraju, w którym działa. Związek zapewni tancerzowi dostęp do informacji o przesłuchaniach, przestrzeniach prób, opiece medycznej (pomoc w przypadku urazów), zniżkach, a także otoczy opieką prawną. Po upływie roku, w przypadku przedłużenia pobytu zagranicznego, tancerz ma możliwość przystąpienia do tamtejszego związku. Więcej informacji na stronie: http://dancepassport.eu

Druga część wtorkowego spotkania dotyczyła możliwości zawodowego przekwalifikowania tancerzy po zakończeniu kariery. Tancerze są bowiem grupą zawodową, która ze względu na wymagania wysokiego poziomu sprawności fizycznej, kończy zawodową karierę we wczesnym wieku (statystycznie przeważnie ok. 35 roku życia). W niektórych, nielicznych przypadkach tancerze mają możliwość kontynuowania pracy do 45 roku życia. Po osiągnięciu tego wieku znajdują się w trudnej sytuacji – zdecydowana większość zajmuje się bowiem wyłącznie tańcem od wczesnego dzieciństwa, przez co nie posiada innych kwalifikacji zawodowych. Ponadto, tancerz kończąc karierę często musi borykać się z dolegliwościami zdrowotnymi, będącymi wynikiem pracy (urazy, choroby zawodowe).
Podczas spotkania podsumowano projekt FIA „Dance Futures”, realizowany przez związki tancerzy w Belgii, Holandii i Hiszpanii. W Belgii udało się wprowadzić program doradztwa zawodowego INTER.MEZZO oraz schemat zmiany kwalifikacji dla tancerzy baletu. Węgrzy z kolei doprowadzili do uruchomienia ministerialnego programu pomocy dla tancerzy kończących karierę. Jest on rozwiązaniem, który ma zrekompensować tej grupie zawodowej straty spowodowane odebraniem możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę. W Hiszpanii natomiast projekt jest kontynuacją rozpoczętego kilka lat temu przez tamtejszy związek we współpracy z Ministerstwem Edukacji programu mającego na celu uwzględnienie tancerzy w Narodowym Katalogu Kwalifikacji Zawodowych. Zapewni to tancerzom dostęp do szkolnictwa zawodowego i uzyskanie formalnego potwierdzenia ich profesjonalnych umiejętności uzyskanych przez praktykę i dotychczasowe doświadczenie zawodowe. Obecnie w Hiszpanii trwają prace nad pozyskaniem funduszy w celu wsparcia rozwoju schematów przejścia tancerzy do wykonywania innego zawodu.
Przedstawiciele związków biorących udział w projekcie wyrazili swoją wiarę w to, że działania podjęte w ich krajach zainspirują inne zagraniczne związki do podejmowania podobnych inicjatyw. Tancerze bowiem dysponują wyjątkowymi umiejętnościami, które mogą być z powodzeniem wykorzystane w innych profesjach. Istotna jest jednak pomoc tym osobom, zapobieganie załamaniu psychicznemu i wskazywanie innych dróg zawodowych – poprzez doradztwo, coaching, programy szkoleniowe, pomoc w pozyskiwaniu funduszy na podjęcie edukacji, itp.
Więcej informacji: http://www.iotpd.org

W następnych dniach – 7 i 8 listopada odbędą się kolejne panele dyskusyjne, których tematem będą m.in. negocjacje w związku z wkraczaniem na rynek europejskich dużych platform VOD (np. Netflix) i kwestie repartycji z produkcji przez nie realizowanych, nowe unijne regulacje dotyczące prawa autorskiego, prawa ochrony konkurencji, jak również rokowania zbiorowe i kwestie związane z dyskryminacją w pracy aktorów. Szczegółowa relacja wkrótce.

„W codziennej pracy, karierze oraz wobec niełatwego zadania, jakim jest umiejscowienie swoich organizacji w szerszym kontekście społecznym, artyści o raz osoby zawodowo zajmujące się kulturą stoją przed wyzwaniami natury technicznej i praktycznej, ale też politycznej czy etycznej. Kwestie praktyczne są dość oczywiste. Trudności obejmują: problemy administracyjne, ograniczenia budżetowe, zdrowie i bezpieczeństwo w miejscu pracy, prawa własności intelektualnej, zarządzanie kulturą, równowagę między pracą a życiem prywatnym oraz zarządzanie karierą. Przeszkody polityczne i etyczne, które mogą napotkać przedstawiciele profesji związanych z kulturą, są podobnie trudne do pokonania. Obejmują zachowanie wolności wyrazu artystycznego, a także wypracowanie odpowiedzialności środowiskowej, różnorodności i integracji. Owszem, zarówno w internecie, jak i poza siecią, można znaleźć wiele źródeł informacji, rady i wsparcie dla artystów oraz osób pracujących w obszarze kultury. Można dowiedzieć się z nich, jak rozwijać karierę nie zaniedbując roli jednostki, rodzica czy obywatela oraz jak wyrażać swoje (artystyczne) wartości w pracy twórczej, ale i w sp osobie zarządzania organizacją czy działalności społecznej. Trudniej jednak znaleźć drogę wśród tego ogromu informacji.
Z tego powodu IETM połączyła siły ze związkiem aktorów FIA (International Federation of Actors) oraz organizacją UNI MEI – związkiem osób zatrudnionych w sektorze mediów, rozrywki i sztuki. Organizacje te bronią prawa do godziwych warunków pracy dla pracowników sztuki i kultury na całym świecie. Wspólnie z nimi wysłuchaliśmy najczęściej zadawanych pytań. Autorka niniejszego podręcznika, Matina Magkou, zebrała wyczerpujące odpowiedzi, których celem jest wskazanie najwłaściwszych źródeł informacji. Materiał ten został napisany w praktyczny i przystępny sposób w oparciu o szeroką wiedzę teoretyczną, ale i praktyczne doświadczenie w opisywanej dziedzinie. Nasz podręcznik mówi Twoim językiem!”

/Przedmowa autorstwa organizacji IETM,
związku aktorów FIA i organizacji UNI MEI/

ZAPRASZAMY DO LEKTURY!

POBIERZ PODRĘCZNIK PRZETRWANIA DLA ZAWODOWYCH ARTYSTÓW

Szanowni Państwo!

Odnosząc się do przykładu zawartego w wywiadzie pt. „Prof. Kuzińska: Mordujemy klasę średnią, odpuszczamy bogaczom. Polskie podatki to szczyt głupoty” zamieszczonym w Gazeta.pl Next online w dniu 25.10.2018 pragniemy poinformować, iż powołanie się Pani Prof. Hanny Kuzińskiej na przykład aktora zarabiającego na samozatrudnieniu 100 tysięcy złotych miesięcznie jest niefortunne, gdyż stwierdzenie to utrwala w opinii publicznej stereotyp aktora – celebryty, który zarabia dziesiątki (jak nie setki) tysięcy złotych miesięcznie przy niewielkim nakładzie pracy. Zaprezentowano obraz aktora żyjącego w nieustannej popularności i uznaniu przez fanów, dla którego gra aktorska to czysta pasja realizowana bez żadnego wysiłku fizycznego ani psychicznego. Tymczasem przy ocenie i próbach nakreślenia sytuacji aktorów w Polsce należy uwzględnić zdecydowanie największą grupę aktorów, którzy otrzymują średnią pensję na poziomie 2300 zł brutto. Mowa tu o aktorach – absolwentach uczelni wyższych, których dalszy rozwój artystyczny nie jest w żaden sposób wspierany przez Państwo i tym samym nie mają oni narzędzi do tworzenia sztuki ambitnej. Pamiętajmy o samozatrudnionych, którzy pracując na kontraktach i umowach cywilnoprawnych nie mają zagwarantowanego systemu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Chodzi w końcu o aktorów, którzy grają na scenach i planach, gdzie nie są przestrzegane zasady BHP.

W związku z powyższym, tytułowa teza o „mordowaniu klasy średniej” odnosi się, paradoksalnie, do aktorów właśnie. Zaś merytoryczne uzasadnienie tezy w dalszej części artykułu wzbudziło nasze żywe zainteresowanie, ponieważ zaproponowane rozwiązania poprawiłyby także nasze warunki życia. Aby przekonać Państwa do naszego stanowiska dodam, że aktorzy, razem z pielęgniarkami, stoją w jednym szeregu w Forum Związków Zawodowych, gdzie wraz z Panią Przewodniczącą FZZ Dorotą Gardias, walczą o swój lepszy byt i nawzajem wspierają swoje działania.

Prosimy, aby w przyszłości, w sytuacjach gdy próbujecie Państwo nakreślić obrazowo społeczną niesprawiedliwość, posługiwali się terminem „celebryta”, którym może być przecież każdy. Jesteśmy przekonani, że dzięki temu będzie nam, zwykłym „artystom-rzemieślnikom”, łatwiej bronić naszych praw i obalać mit „aktorskiej sielanki”.

Przeczytaj cały wywiad z Prof. Kuzińską

Pobierz list otwarty ZZAP

Paweł Lipnicki, członek ZG ZZAP zaprasza na treningi dla kandydatów do Drużyny Jomsborg Hird z szermierki pokazowej – historycznej, które odbywają się w soboty na terenie Warowni Jomsborg w Warszawie.

Ta umiejętność jest wymagana przy światowych produkcjach filmowych i innych, w których często nie ma choreografii walk, ale jest walka niemalże realna, na ciężką broń, której nie mieliśmy możliwości trenować w szkołach teatralnych (miecze, topory, tarcze, włócznie itp.).

Zapraszamy więc Panie i Panów do przyłączenia się do treningów i zdobycie potrzebnych umiejętności. A jeżeli Drużyna Jomsborg Hird zaakceptuje Was jako swoich wojowników i wojowniczki, istnieje możliwość okazania swoich umiejętności na Festiwalach Historycznych (kontakty, przedstawienia plenerowe, produkcje filmowe typu serial „The Vikings”, eventy, lans itp. – płatne).

Przy dużym zainteresowaniu stworzymy odrębną grupę w pasujących terminach i godzinach.

Trening dla kandydatów do Drużyny Jomsborg Hird
Termin: 13.10, godz. 10.00,
każda kolejna sobota, godz. 12.00
Warownia Jomsborg
Wybrzeże Gdyńskie 6/8 (500 m za Centrum Olimpijskim w stronę mostu Grota)
Warszawa

Szanowni Państwo,

W związku z projektem, którego celem jest  oszacowanie liczby artystów w Polsce, realizowanym przez Zespół Badaczy Uniwersytetu SWPS na zlecenie Narodowego Instytutu im. Fryderyka Chopina, zwracamy się z serdeczną prośbą o wypełnienie Ankiety, do której link znajduje się poniżej:

Ankieta – Szacowanie Liczebności Artystów i Twórców w Polsce

Projekt jest realizowany, w związku z alarmującą sytuacją Artystów i Twórców w Polsce.

 „Byt artysty cechuje niepewność – metaforyczna i dosłowna. Brak powszechnego zrozumienia dla specyfiki pracy artystycznej, z jednej strony, niepewne i nieregularne dochody, wypalenie zawodowe i brak ubezpieczeń społecznych z drugiej.

Po wielomiesięcznych, otwartych, powszechnych konsultacjach środowiskowych, które odbyły się w 2016 i 2017 roku, w ramach Ogólnopolskiej Konferencji Kultury, wiele potrzeb i oczekiwań Artystów i Twórców zostało zidentyfikowanych. Na tej podstawie powstały propozycje zmian systemowych, które stworzą system uprawnień, dla tej grupy zawodowej. Proces legislacyjny wymaga określenia przewidywalnych kosztów zaproponowanych rozwiązań. Nie jest to możliwe bez oszacowania liczby potencjalnych adresatów. Pierwsze w historii powojennej Polski prace szacunkowe realizowane są przez Zespół Badaczy z Uniwersytetu SWPS na zlecenie Narodowego Instytutu im. Fryderyka Chopina. Ich wyniki zaważą na wieloletniej sytuacji prawnej i ekonomicznej artystów i twórców w Polsce.

Dlatego Artyści, Twórcy prosimy wypełnijcie tę Ankietę i umożliwcie stworzenie systemu uprawnień, którego architektami i realizatorami, a później beneficjentami będziecie sami. To poważna sprawa. Chodzi w niej nie tylko o rzetelność przeprowadzonych badań, ale o Waszą przyszłość.”

Zespół Badaczy Uniwersytetu SWPS

List intencyjny, z Narodowego Instytutu im. Fryderyka Chopina, podpisany przez dyrektora dr Artura Szklenera.

WYPEŁNIJ ANKIETĘ!

Odnosząc się do informacji zawartej w artykule pt. „Janusz Kijowski torpeduje wybór swojego następcy” zamieszczonym w Gazecie Wyborczej – Olsztyn online w dniu 24.08.2018 informujemy, że w dniu 12 marca br. Związek Zawodowy Aktorów Polskich w odpowiedzi na pismo Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego Gustawa Marka Brzezina z dn. 26 lutego br. opowiedział się za przeprowadzeniem konkursu na stanowisko dyrektora Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie w trybie art. 16 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o prowadzeniu i organizowaniu działalności kulturalnej (Dz.U.2017.862 t.j.).

W dniu 13 czerwca br. w odpowiedzi na pismo Pana Marszałka Gustawa Marka Brzezina z dnia 30 maja br. Zarząd Główny Związku Zawodowego Aktorów Polskich desygnował przedstawiciela Związku do komisji konkursowej w osobie Przewodniczącego Komisji Zakładowej Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie. Zgodnie z art. 16 pkt. 4 ppkt. 3 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o prowadzeniu i organizowaniu działalności kulturalnej (Dz.U.2017.862 t.j.) dwóch przedstawicieli zakładowych organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu art. 24125a Kodeksu pracy, działających w danej instytucji, musi być powołanych do komisji konkursowej.

Informujemy, że Komisja Zakładowa ZZAP działa przy Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie nieprzerwanie od dnia 15 maja 2010 roku.

POBIERZ STANOWISKO ZZAP

W dniu 24 lipca Ministerstwo Finansów oficjalnie uznało możliwość stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów przy wynagrodzeniu dla aktorów za próby sceniczne.

Jak zostało podkreślone w korespondencji od Ministra Finansów nawiązującej do Stanowiska ZZAP z dnia 1 marca 2018 r. ostateczna interpretacja przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych (art. 85 i 86 ust. 2) należała do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które równie przychylnie udzieliło odpowiedzi na Stanowisko ZZAP.

W opinii MKiDN wyrażonej w piśmie z dnia 9 lipca br. został podkreślony fakt, że działalność aktorów związana z próbami scenicznymi może zostać zakwalifikowana jako artystyczne wykonanie w rozumieniu art. 85 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W związku z tym Ministerstwo Finansów uznało, że w przypadku wynagrodzenia aktorów za próby sceniczne można stosować 50% kosztów uzyskania przychodów.

Jednakże należy zaznaczyć, że powyższe stanowisko nie stanowi interpretacji przepisów prawa podatkowego w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.). W przypadku napotkania trudności w tym przypadku zachęcamy do bezpośredniego kontaktu z ZZAP.

Zapraszamy do wsparcia produkcji filmu pt. „Rudy” reżyserii Kariny Węgiełek. Kierowniczką produkcji jest Karolina Krok, autorem zdjęć Jacek Petrycki, a w rolach głównych: Izabela Baran, Bartosz Bednarski i Mirosław Zbrojewicz. „Rudy” to 30-minutowy dramat psychologiczny osadzony w czasach współczesnych, którego akcja toczy się w podwarszawskim miasteczku – Markach.

Film opowiada historię dwójki młodych, nieznajomych sobie ludzi, których łączy poczucie winy za śmierć zmarłego w wypadku samochodowym Marcina. Ich relacja bardzo szybko przekształca się w intensywną, niezrozumiałą dla nich samych huśtawkę emocjonalną, która wydaje się móc przynieść im wytchnienie. Tak naprawdę jednak wciąga ich jeszcze mocniej w zagadkowe pokłady ludzkiej, kajającej się psychiki. Do czego doprowadzi ich ta znajomość? Czy Judyta poradzi sobie po śmierci najważniejszej osoby w jej życiu? Czy to zmieni jej relacje z ojcem-alkoholikiem? Czy na poczuciu winy można zbudować coś więcej? Coś nowego? Relację?

Apelujemy o wsparcie filmu na stronie: https://odpalprojekt.pl/p/rudyshortfilm

Zachęcamy do śledzenie kulisów produkcji na FB: /filmRUDY/

Szczęśliwie sezon 2017/2018 dobiegł końca. Był to dla nas zdecydowanie dobry sezon. Świadczy o tym m.in. współpraca z Forum Związków Zawodowych, 62 nowych członków ZZAP, dwie nowe komisje zakładowe, 1000 polubień fanpage’a FB, współpraca z pięćdziesięcioma teatrami przy wejściówkach za okazaniem legitymacji ZZAP, szczęśliwy przebieg dwóch konkursów dyrektorskich. Poniżej prezentujemy podsumowanie sezonu 2017/2018.

Wrzesień

We wrześniu w Warszawie ZZAP był gospodarzem międzynarodowej konferencji EuroFIA. W ramach czterodniowego programu zostały wspólnie omówione działania europejskich organizacji członkowskich, które przybliżyli delegaci z różnych krajów.

Dowiedz się więcej o EuroFIA w Warszawie

Październik

W październiku i listopadzie udało nam się spełnić marzenie licznych naszych członków ZZAP. Nawiązaliśmy współpracę z pięćdziesięcioma teatrami, gdzie za okazaniem legitymacji ZZAP można nabyć tańsze wejściówki i bilety na spektakle.

Sprawdź, gdzie możesz zdobyć wejściówkę

Listopad i grudzień 

W listopadzie i grudniu odbyła się druga tura Ogólnopolskiej Konferencji Kultury, której panele dyskusyjne miały miejsce w Poznaniu, Szczecinie, Bydgoszczy, Olsztynie, Katowicach i Rzeszowie. M.in. konferencja w Olsztynie zainicjowała powstanie grupy roboczej złożonej z poszczególnych organizacji twórców i artystów która opracowała podstawowe postulaty dotyczące treści przyszłej ustawy zapewniające preferencyjne stawki ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych twórców w ramach tzw. statusu artysty.

Obejrzyj całą konferencję

Styczeń

24 stycznia Związek Zawodowy Aktorów Polskich został przyjęty do Forum Związków Zawodowych – największej apolitycznej centrali związkowej, dzięki czemu stał się jedynym związkiem zrzeszających aktorów w Polsce, którego przedstawiciele zasiądą w Radzie Dialogu Społecznego. Przewodniczącą Forum jest Dorota Gardias.

Dowiedz się więcej o FZZ

Luty

14 lutego wzięliśmy udział w międzynarodowych warsztatach zorganizowanych przez ETUC, które miały miejsce w Amsterdamie. Konferencja była trzecim (po spotkaniach w Paryżu i Warszawie) etapem projektu skupiającego się na nowych strategiach związków zawodowych dla nowych form zatrudnienia.

Zapoznaj się z podsumowaniem warsztatów

Marzec

Administracja skarbowa w niektórych teatrach odmówiła obejmowania wynagrodzenia za pracę w trakcie prób teatralnych podwyższoną stawką w wysokości 50% kosztów uzyskania przychodów. Wobec tej sytuacji Związek Zawodowy Aktorów Polskich przygotował odpowiednie stanowisko, które może pomóc w negocjacjach z pracodawcą.

Pobierz stanowisko ZZAP w sprawie 50% kosztów uzyskania przychodów 

Kwiecień

W kwietniu udało nam się sfinalizować prace nad naszą stroną internetową o jeszcze bardziej przyjaznym interfejsie dla użytkowników oraz wzbogaconą o dział z wejściówkami oraz o bazę wiedzy.

Maj

Maj rozpoczął się i zakończył dobrymi wiadomościami związanymi z konkursami dyrektorskimi. 1 maja ucieszyła nas informacja, że członek Zarządu Głównego ZZAP Wojciech Brawer został dyrektorem Teatru Arlekin w Łodzi. Z kolei, 28 maja Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego podjął decyzję o ogłoszeniu konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie, na którą wpłynęła m.in. opinia Związku Zawodowego Aktorów Polskich przychylająca się do przeprowadzenia konkursu.

Dowiedz się więcej o Wojciechu Brawerze

 

Czerwiec

18 i 19 czerwca w Teatrze Polskim w Warszawie miał miejsce finał Ogólnopolskiej Konferencji Kultury. Twórcy i przedstawiciele instytucji kultury wzięli udział w panelach dyskusyjnych podsumowujących dotychczasowe działania związane pracami nad ustawami dotyczącymi statusu artysty, organizacji instytucji kulturalnych, edukacji i działalności niezinstytucjonalizowanej.

Obejrzyj panel podsumowujący działania dotyczące statusu artysty

 

ZZAP nieustannie śledzi aktualne konkursy dyrektorskie. Poniżej przedstawiamy obecną sytuację związaną z obejmowaniem stanowisk dyrektorskich w polskich teatrach w czerwcu.

Teatr Jaracza w Olsztynie

Zarząd województwa na posiedzeniu w dniu 28 maja 2018 roku podjął decyzję o ogłoszeniu konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie w trybie art. 16 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Decyzja ta jest wyrazem troski Zarządu województwa o dobro teatru jako instytucji kultury oraz całego społeczeństwa. Obecny dyrektor Janusz Kijowski nie ma zamiaru ponownie startować w konkursie.

Źródło: http:/gazetaolsztynska.pl

Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie

Magdalena Piekorz w dniu 22 czerwca została nowym dyrektorem artystycznym na okres najbliższych trzech sezonów artystycznych.  Z końcem sierpnia br. po 12 latach ze stanowiskiem dyrektora artystycznego pożegna się Piotr Machalica.

Źródło: http://czestochowa.wyborcza.pl

Teatr Rozrywki w Chorzowie

Dariusz Miłkowski, dyrektor Teatru Rozrywki w Chorzowie odchodzi na emeryturę. W nowym sezonie artystycznym 2018/2019 chorzowskim Teatrem Rozrywki kierować będą Jacek Bończyk (aktor i reżyser) oraz Aleksandra Gajewska (aktorka teatralna i działaczka samorządowa, od 2010 do 2013 wicemarszałek województwa śląskiego).

Źródło: http://www.dziennikzachodni.pl

 

18 i 19 czerwca w Teatrze Polskim w Warszawie odbyło się sympozjum wieńczące projekt Ogólnopolskiej Konferencji Kultury – wielomiesięcznej debaty polskich środowisk artystycznych ukierunkowanej na diagnozę potrzeb oraz próbę wypracowania rozwiązań odpowiadających na najbardziej palące problemy dotyczące kultury w Polsce.

Wtorek, 19 czerwca

Współpraca NGO z instytucjami kultury jest trudna i problematyczna. Nie ma zainteresowania w instytucjach kultury ruchem offowym, którego brak wynika z niewiedzy oraz strachu o widza czy zaakceptuje off. W konsekwencji można zauważyć nierówne praktyki w traktowaniu programowych działań instytucji kultury i pozaprogramowego ruchu off. Ostatecznie dzieło offowe umiera po trzech pokazach, nie ma sal do prób, a jedynym ratunkiem okazuje się być granie za darmo.

Jak stymulować rozwój współpracy?

Proszenie i polecanie jest nieskuteczne. Trzeba podjąć skuteczną pracę, która wzbudzi zaufanie.

Artysta na festiwalach nie ma przestrzeni i czasu na 100-procentowe przygotowanie się do  wykonania swojego dzieła. Praca tancerza jest wakacyjną pracą sezonową – we wrześniu i październiku ma pokazy, a później znika. Brakuje instytucji dedykowanej przygotowaniom do pokazów. Jedynie dzięki grantom udaje się stworzyć spektakle niezależne.

Wszystkie instytucje kultury mają w obowiązku wspieranie NGO. Nie ma natomiast wytworzonych dobrych zasad współpracy z samorządem. Projekt ma wsparcie tylko jednostronne – nie ma mechanizmów wsparcia zarówno od Samorządu jak i Prezydenta Miasta. Na terenie wielkopolski powstały sieci Centrów Kultury i Sztuki przypisywanych samorządom, które jednak często dublują funkcję domów kultury. Trzeba w działania i raporty z działań instytucji wpisywać współpracę z NGO.

Ze strony miasta również można dostrzec brak porozumienia ze samorządami. Wszystkie działania powinny być monitorowane na poziomie samorządu. Potrzebujemy przestrzeni za preferencyjne stawki oraz wsparcia instytucji w zakresie merytorycznym, księgowości i technicznym.

OFF to nie tylko NGO, ale też soliści, komercyjne podmioty. W obecnym prawie finansów publicznych trzeba uzasadniać każdą współpracę z NGO, którą organy państwowe chcą obrócić przeciw instytucji kultury. Można spotkać się z zarzutem kontroli dlaczego wydarzenia NGO, a nie wydarzenia o wyższych przychodach?

Tancerze są zorganizowani w nieformalnych strukturach. Brak stałości i przewidywalności warunków pracy. Instytucje kultury muszą dysponować wolą, przestrzenią i formalnymi możliwościami (VAT). Instytucja ma swoją markę, instytucja nie ryzykuje z offowymi artystami. Festiwale mają budżety, ale dużo z nich idzie na samą organizację. Obecnie off boryka się z problemem mniejszej siły przebicia, brakiem marki oraz brakiem gotowego produktu. Z dotacji celowych nie można utrzymać pracowników etatowych.

Konkretne pomysły co zrobić i jak?

• Model domu produkcyjnego na poziomie ustawowym
• Budowanie wiedzy, oddolne rankingi
• Turnee artystyczne po instytucjach kultury, które na starcie byłyby otwarte na współpracę.
• Rozbudowanie serii narzędzi. Powołanie zespołu ekspertów ds. off, NGO i artystów niezinstytucjonalizowanych.
• Włączenie zespołu niezależnych do innych zespołów eksperckich.
• Stworzenie nowych Instytucji Kultury dedykowanych tańcowi.
• Pilotaż przygotowywania ofert dla NGO. Współprowadzenie konkursu na oferty NGO. Realizm w obcinaniu budżetu.
• Budujmy praktykę dobrych relacji na gruncie samorządowym.
• Jedyną możliwością zmian to zmiany w obszarze Instytucji Kultury.
• Ustawa o OPP i Wolontariacie uniemożliwia zorganizowanie działań wspólnie z Instytucjami Kulturalnymi. Za współpracę odpowiedzialne są samorządy. Należy włączyć zasady do przestrzeni miejskiej, stworzyć miejsca wspólne oraz programy rezydencyjne dla artystów.

 

18 i 19 czerwca w Teatrze Polskim w Warszawie odbyło się sympozjum wieńczące projekt Ogólnopolskiej Konferencji Kultury – wielomiesięcznej debaty polskich środowisk artystycznych ukierunkowanej na diagnozę potrzeb oraz próbę wypracowania rozwiązań odpowiadających na najbardziej palące problemy dotyczące kultury w Polsce.

Poniedziałek, 18 czerwca

Trzecia część paneli dyskusyjnych była poświęcona tematowi instytucji kultury w dialogu z organizatorem. W dyskusji wzięli udział dyrektorzy i przedstawiciele instytucji kultury. W ramach Komisji ds. instytucji powstał roboczy dokument, który porusza kwestie będące póki co poza nowelizacją ustawy o prowadzeniu i organizowaniu działalności kulturalnej.

Autonomia instytucji kultury

Podstawowym fundamentem dla funkcjonowania polskiej kultury i życia artystycznego są Instytucje Kultury.
Instytucja Kultury powinna być autonomiczna we wszystkich obszarach:

• zapisy powinny gwarantować, że organizator wprowadza zmiany / propozycje w porozumieniu z przedstawicielami instytucji kultury.
• Na poziomie samorządowym Instytucje Kultury mają osobowość prawną i powinny być inaczej rozliczane niż budżetówka
• w oparciu o Kodeks Pracy podejmującym decyzje jest dziś wójt samorządowy a nie pracownik
• organizator musi zapewnić stałe środki finansowe na realizowanie programu, aby uniknąć grantozy
• autonomia ma zapewnić spójność i zrozumienie specyfiki funkcjonowania Instytucji Kultury

Nie można także zapomnieć o instytucjach kultury w małych miastach, które również potrzebują honorowania prawa do autonomiczności. Należy stworzyć katalog obowiązków i uprawnień dla instytucji kultury. Dyskusyjne jest co należy dodać do ustawy aby jej nie nadregulować, gdzie jest miejsce na rozwinięcie statutu nadawanego przez organizatora, który będzie uzgodniony z instytucją.

Powoływanie dyrektora instytucji kultury

Rada ds. Artystycznych powinna poruszyć w przygotowanym dokumencie kwestię procedury powoływania dyrektora instytucji kultury. Okres pomiędzy ogłoszeniem wyników konkursu na dyrektora a dniem objęcia przez niego stanowiska powinien wynosić minimum pół roku.

Dyrektor artystyczny powinien być powołany  przez organizatora tylko i wyłącznie na wniosek dyrektora administracyjnego (naczelnego).

Czy postulat „pół rocznego okresu przejściowego” powinien sprowadzić się do działań zarówno w dużych jak i małych Instytucjach Kultury? Dyrektorzy chcą aby nowe zarządzanie było szansą na budowanie ścieżki kariery, mobilności, która ułatwi byłym dyrektorom zatrudnienie w innych instytucjach kultury. Dyrektor artystyczny powinien mieć bardziej rozbudowany aparat zdolności managerskich, który wzmocniłby jego pozycję i znaczenie. Minimalny półroczny okres przejściowy jest w porządku zarówno dla małych jak i dużych Instytucji Kultury.

Finansowanie instytucji kultury

W obecnej ustawie jest zapis, że powinnością organizatora jest zapewnienie Instytucji Kultury środków finansowych, jednakże ów zapis nie działa. Zapis ten jest za ogólny. Jeśli w konstytucji nie będzie uregulowań, nie będzie środków na dofinansowanie instytucji kultury.

Należy wprowadzić regulacje, które będą działały:

• wieloletnie plany finansowe prowadzone w perspektywie czasowej
• prawdziwy kontrakt nawiązany pomiędzy organizatorem a dyrektorem (obecne umowy są zbyt ogólne)
• trzeba precyzyjniej określić funkcję instytucji kultury biorąc pod uwagę koszty stałe.

Dodatkowym utrudnieniem są kary za darmową działalność edukacyjną.

Wewnętrzny ustrój instytucji kultury

Funkcje rady pracowniczej powinny być uregulowane w statucie. Należy uwzględnić specyfikę instytucji. Obecne rady pracownicze są martwymi ciałami. Dobrym rozwiązaniem byłoby spotkanie robocze pomiędzy szefem artystycznym a liderami orkiestry. Musimy nadać podmiotowość pracownikom.  W chwilach konfliktu rady pracownicze się sprawdzają, ale rady powiernicze już nie. Problemem rad programowych jest też kwestia wyłonienia reprezentacji pracowniczej. Jednakże jeżeli instytucje kultury byłyby współtworzone razem mieszkańcami wtedy rada nie byłaby potrzebna. W ośrodkach kultury należy pracować z ludźmi.

Musimy sformułować zapisy. Zmiana ustawy byłaby zbyt dalekim posunięciem – należy poprawić różnice języka. Jest szereg zagadnień, które muszą być zmienione. Zaciągajmy zobowiązania wobec samorządów. Przeregulowanie ustawy może okazać się gorsze niż punkt wyjścia.

18 i 19 czerwca w Teatrze Polskim w Warszawie odbyło się sympozjum wieńczące projekt Ogólnopolskiej Konferencji Kultury – wielomiesięcznej debaty polskich środowisk artystycznych ukierunkowanej na diagnozę potrzeb oraz próbę wypracowania rozwiązań odpowiadających na najbardziej palące problemy dotyczące kultury w Polsce.

Poniedziałek, 18 czerwca

W ramach drugiej części pierwszego dnia konferencji została przeprowadzona dyskusja dotycząca procesu rejestracji artystów. Wśród panelistów pojawiły się następujące głosy:

• Artyści, ze względu na swoją specyfikę zawodu i inny system rozliczania powinni być rozpoznani jako osobna grupa zawodowa. Obecnie przy rozliczeniach z ZUS i US są traktowani na równi z przedsiębiorcami.
• Należy stworzyć wykaz chorób zawodowych, które będą respektowane przez pracodawcę. Warto wreszcie znieść skierowania dla aktorów do laryngologa. Czas zacząć mówić o ciele aktora, jako o dobru zawodowym.
• Nie można także zapomnieć o preferencyjnych stawkach ZUS. Instytucje muszą pamiętać o właściwym sformułowaniu umowy obejmującej 50% kosztów uzyskania przychodów. Obecnie artyści i twórcy w wieku przedemerytalnym nie dostają żadnych zleceń i nie znajdują nigdzie zatrudnienia. Potrzebne jest uwzględnienie tragicznej sytuacji socjalnej artystów bez wcześniejszych emerytur.
• Obecnie można spotkać się z sytuacją, że tancerze są portierami w instytucjach kultury – status artysty powinien chronić twórców przed wykonywaniem niechcianego zawodu. Obecnie polscy twórcy (szczególnie tancerze) pracują za granicą, a do Polski przyjeżdżają do realizacji pojedynczych projektów. Status artysty mógłby pomóc w nostryfikacji dyplomu.
• Tylko niewielka grupa artystów ma gigantyczne zarobki. Większość artystów jest na końcu drabiny społecznej instytucji. Artysta często wykonuje pracę za darmo pod presją dalszego prestiżu. Istnieje pokusa ułożenia wizji wobec niektórych osób – trzeba zmieniać socjalne warunki brzegowe. Opłata reprograficzna nie jest opłatą z tytułu praw autorskich. Musi być uregulowana na zapewnienie warunków brzegowych.

Finansowanie systemu Statusu Artysty może przebiegać na ściśle określonych warunkach. Składka osobista artysty i twórcy nie powinna przekraczać 200 złotych, resztę dopłaca powołany fundusz a nie ZUS. Opłaty comiesięczne powinny być rozliczane w cyklu rocznym. Środki wsparcia z budżetu państwa. Fundusz powinien opłacać minimum. Jeżeli ktoś przekroczy próg podatkowy jest zobowiązany do zapłaty dodatkowych składek. W celu usprawnienia systemu finansowania musimy poznać średnie zarobki w sektorze artystycznym – do końca 2018 roku powinniśmy poznać wyniki przeprowadzonych badań. Dziś w systemie nie ma wystarczającej puli pieniędzy.

18 i 19 czerwca w Teatrze Polskim w Warszawie odbyło się sympozjum wieńczące projekt Ogólnopolskiej Konferencji Kultury – wielomiesięcznej debaty polskich środowisk artystycznych ukierunkowanej na diagnozę potrzeb oraz próbę wypracowania rozwiązań odpowiadających na najbardziej palące problemy dotyczące kultury w Polsce.

Poniedziałek, 18 czerwca

Status Artysty czy Status Twórcy?

Niezależnie od określeń z nazewnictwa Statusu musi wynikać profesjonalizm i uniwersalność pojęć. Status Artysty ma zawierać aspekt twórczy niezależnie od charakteru twórczości.

Należy też jasno powiedzieć, czym Status Artysty nie jest: Status nie może namawiać do wykonywania zawodu, nie oznacza organizowania życia twórcom, nie wchodzi w interferencję z wolnością artystyczną, nie wchodzi w interferencję z wolnością artystyczną, nie wchodzi w antologizm artyzmu.

Kryterium profesjonalizmu

Podstawowym kryterium profesjonalizmu niezbędnego do uzyskania Statusu Artysty będzie wyższe szkolnictwo artystyczne. W wyjątkowych przypadkach (np. literatura i sztuki tradycyjne) został zaproponowany środowiskowy egzamin eksternistyczny lub uznanie dorobku przez Stowarzyszenia Twórcze.

Utrzymanie statusu

Status Artysty przede wszystkim ma pozwalać na dostęp do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych bez dalszej dokumentacji zawodu. Jednakże potrzebne jest jakiekolwiek sparametryzowanie techniczne, dlatego niewykluczona jest propozycja składania rocznej deklaracji w postaci zawartych umów.

Organizacja nadająca status twórcom, którzy nie mają dyplomu wyższej uczelni artystycznej powinna spełniać następujące wymagania:

• reprezentacyjność dla zawodu artystycznego
• doświadczenie i wypracowanie metody działań
• bycie podmiotem zarejestrowanym

Należy podkreślić, że katalog organizacji nadających status artysty musi być aktualizowany. Przedstawicielami tychże instytucji powinni być artyści i posiadacze statusu artysty.

Aby podkreślić niepodważalną rolę twórców i artystów w podejmowaniu decyzji w sprawie statusu środowiska twórcze przygotowały 13 czerwca w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki pismo do organizatorów OKK i MKiDN nawołujące do dalszej współpracy ze środowiskami twórczymi.

Zapoznaj się z całym pismem!

Zarząd Główny Związku Zawodowego  Aktorów Polskich ogłasza otwarty nabór partnerów do realizacji projektu  badawczo-edukacyjnego mającego na celu określenie grupy badawczej oraz aktywizację zawodową aktorów w Polsce.

Oferty można zgłaszać mailowo na adres zzap@zzap.aktorzy.org w terminie do 1 września 2018 r.

Konrad Michalak, Członek Zarządu Głównego ZZAP, uczestniczy w zjeździe EuroFIA (Europejskiej Grupy Międzynarodowej Federacji Aktorów), który odbywa się w Brukseli od 4 do 7 czerwca.

4 czerwca Konrad Michalak wziął udział w spotkaniu podgrupy krajów Europy Środkowej i Wschodniej (CSEE). Przedstawił raport z działalności ZZAP. Nasza aktywność związana z przystąpieniem do FZZ, jak i aktywny udział w pracach nad statusem artysty i zaangażowanie zarządu w promowanie związku spotkały się z wielkim uznaniem obecnych na zebraniu przedstawicieli związków z Chorwacji, Węgier i Słowenii oraz przedstawicielki ZASP.

Raporty pozostałych związków pokazały, że borykamy się w naszych krajach z podobnymi problemami. W Słowenii sytuacja finansowa pracowników teatrów doprowadziła do skutecznego strajku dwóch związków zawodowych – wszystkie państwowe teatry (w tym Teatr Narodowy) odwołały spektakle.
Dearbhal Murphy z FIA zaprezentowała złożony projekt unijny dla naszej podgrupy CSEE, który zakłada cykl wizyt studyjnych i szkoleń w europejskich związkach zawodowych – m.in. w brytyjskim Equity, a także związkach aktorów w Niemczech, Szwecji, Danii, Holandii. Wizyty te będą miały na celu pokazanie nam sprawnych procedur organizacyjnych dla związku, rekrutacji i prowadzenia negocjacji z pracodawcami oraz rządem. Zwieńczeniem projektu ma być seminarium podsumowujące wszystkie szkolenia oraz wydanie praktycznego poradnika dla naszych związków w każdym z języków krajów uczestniczących w projekcie. Wyniki konkursu będą znane jesienią br. Projekt ma być finansowany w 90% z budżetu UE, a w 10% ze środków FIA.

Dziś, 5 czerwca,Konrad Michalak uczestniczy w panelach dyskusyjnych dotyczących działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Głównym tematem dzisiejszych obrad są zmiany w prawie na poziomie regulacji europejskich.

Więcej szczegółów wkrótce w szczegółowym raporcie!

ZZAP nieustannie śledzi aktualne konkursy dyrektorskie. Poniżej przedstawiamy obecną sytuację związaną z obejmowaniem stanowisk dyrektorskich w polskich teatrach w maju.

Teatr Jaracza w Olsztynie

31 sierpnia br. kończy się kontrakt Janusza Kijowskiego, który jest dyrektorem Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie od 2004 roku. Kwestia przedłużenia kadencji lub powołania nowego dyrektora wywołała dużą dyskusję zarówno w środowisku pracowników teatru jak i poza nią.

„W teatrze trwa kontrola przeprowadzana przez Departament Kontroli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz odrębna kontrola prowadzona przez Komisję Rewizyjną Sejmiku Województwa — tłumaczy Ewa Labes-Kunicka, szefowa biura prasowego w gabinecie marszałka. — Do czasu ich zakończenia Zarząd Województwa nie będzie się wypowiadał w sprawie. Jednocześnie informuję, że zadania samorządu województwa jako organizatora instytucji kultury, w tym przypadku teatru, zostały określone w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.” (źródło: http://gazetaolsztynska.pl/513526,Dwie-barykady-w-olsztynskim-teatrze.html)

W ramach procedury powołania dyrektora na następną kadencję zwrócono się do ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego oraz m.in. do ZZAP. Aktualnie opinie są w trakcie analizowania przez Zarząd Województwa przed podjęciem ostatecznej decyzji dotyczącej procedury wyboru.

Źródło: http://gazetaolsztynska.pl/

Olsztyński Teatr Lalek

W maju br. Prezydent Olsztyna ogłosił konkurs na stanowisko dyrektora Olsztyńskiego Teatru Lalek. Obecnemu dyrektorowi Andrzejowi Bartnikowskiemu kończy się trzyletnia umowa. Dyrektor zapowiedział, że wystartuje w konkursie. Sprawę tą będziemy śledzić z uwagą.

Źródło: http://www.e-teatr.pl/

Teatr Nowy w Łodzi

18 maja br. Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi poinformował, że dyrektor Teatru Krzysztof Dudek zakończył współpracę z dyrektorem artystycznym Andrzejem Bartem w oparciu o wzajemne porozumienie. Andrzej Bart sprawował stanowisko dyrektora artystycznego Teatru Nowego od września 2016 roku. Do końca 2018 roku dyrektor Krzysztof Dudek nie przewiduje powołania nowego dyrektora artystycznego ze względu na ustalone wcześniej plany repertuarowe.

Żródło: https://www.tulodz.com/

Teatr Wielki w Łodzi

W kwietniu br. Naczelny Sąd Administracyjny prawomocnym wyrokiem stwierdził, że zeszłoroczne odwołanie ówczesnego dyrektora Teatru, Pawła Gabary było nieważne. W związku z tym powinien on wrócić na stanowisko, jednak w tej sprawie okaże się wiążący wyrok Sądu Pracy. Sprawa przed sądem pracowniczym jest w toku.  Z prawnego punktu widzenia – po wyroku NSA – decyzje nowego dyrektora opery nie mają mocy prawnej.

Żródło: https://lodz.onet.pl/

Teatr Arlekin w Łodzi

Po fali niepokojących wiadomości tutaj mamy dobrą wiadomość. 26 kwietnia br. rozstrzygnięto konkurs na dyrektora Teatru Arlekin w Łodzi w ramach którego komisja wskazała na stanowisko Wojciecha Brawera – członka Zarządu Głównego ZZAP. Jesteśmy dumni, szczęśliwi i pewni, że Teatr będzie teraz w dobrych rękach.

Źródło: http://www.dzienniklodzki.pl/

Teatr Rozrywki w Chorzowie

Cały czas czekamy na oficjalną informację dotyczącą wyników konkursu na stanowisko dyrektora Teatru Rozrywki w Chorzowie, który został ogłoszony 23 stycznia. Mamy nadzieję, że podobnie jak w przypadku Teatru Arlekin, Komisja Konkursowa podejmie dobrą i właściwą decyzję.

Źródło: http://www.dziennikzachodni.pl/

23 kwietnia Grzegorz Sikora – Dyrektor ds. Marketingu Forum Związków Zawodowych przeprowadził w biurze ZZAP szkolenie z PR i marketingu w organizacjach związkowych. Podczas spotkania wspólnie nakreśliliśmy możliwości przeprowadzenia określonych działań promocyjnych w oparciu o cele i misję ZZAP.

Plan to podstawa

Podstawą skutecznych działań PR jest ich długoterminowe zaplanowanie z wyprzedzeniem na 2-3 lata. Konsekwentna narracja i spójny komunikat wewnętrzny powinien być oparty o cztery cele jakie chcielibyśmy osiągnąć. Ów cele ze względu na ograniczony czas szkolenia omówiliśmy na kolejnym zebraniu po szkoleniu. Wśród celów nadrzędnych i podrzędnych znalazło się zwiększenie świadomości wiedzy o ZZAP w społeczeństwie, przywrócenie teatrów objazdowych w ramach statutowego obowiązku edukacji intelektualnej i tym samym dotarcie z teatrem do mniejszych ośrodków oraz do młodego pokolenia. Na podstawie tychże celów zbudujemy konkretną kampanię promocyjną opartą na poniższych podstawowych propozycjach i założeniach zaproponowanych przez Grzegorza Sikorę.

Zagrajmy w social media

Najbardziej zasięgowym medium z przekazem od ZZAP powinno być wideo. Ważne, żeby było ono konsekwentnie i regularnie publikowane tylko na jednym wybranym portalu społecznościowym. W przypadku kiedy filmy są publikowane na dwóch konkurencyjnych social media, automatycznie jest zmniejszany zasięg. W związku z tym wspólnie zdecydowaliśmy się na przygotowanie i zrealizowanie kampanii wideo na FB.

Na jakiej treści powinniśmy oprzeć naszą narrację? Hasło „Chodźcie, przystąpcie” nie działa. Zamiast tego powinno być użyte sformułowanie: „Robimy to.., możemy zrobić to… w Waszej sprawie, decyzja należy do Was. Potrzeba czasu”. Musimy unikać głoszenia postulatów czy prowadzenia polityki, ponieważ walczymy o coś więcej niż o siebie. Podstawą każdego komunikatu powinno też być pytanie „dlaczego”. Dlaczego mamy komunikować się ze społeczeństwem? Dlaczego chcielibyśmy większej liczby członków ZZAP? Ważne jest obiektywne spojrzenie na sytuację „z góry”.

Film, dla nas aktorów, powinien być sprzyjającym medium, gdzie przy wykorzystaniu naszych zdolności aktorskich zbudowalibyśmy odpowiedzialny społecznie wizerunek ZZAP. Filmiki nie mogą być długie, powinny trwać maksymalnie 2 minuty. Jedynym rozwiązaniem dotarcia do jak najszerszej publiczności są reklamy o określonym targecie (grupa osób lajkująca fanpage ZZAP i ich znajomi).

FB i WWW – forma dostosowana do kontekstu

Posty publikowane maksymalnie raz w tygodniu powinny być powiązane z naszą stroną www, gdzie Grzegorz Sikora zalecił prowadzenie bloga zarówno szeroko opisującego bieżące działania ZZAP jak i publikującego bieżące informacje prasowe o najnowszych premierach teatralnych. Tzw. „niedzielny kalendarz premier” powinien być wzbogacony także o mapę z miastami, gdzie osoby zainteresowane mogłyby dowiedzieć się o premierach spektaklów na terenie całej Polski. Dodatkową formą promocji opublikowanych premier teatralnych mogłyby być także zaproszenia na premiery w formie krótkich filmów wideo.

Twitter – kontakt z dziennikarzami

Podczas szkolenia Grzegorz Sikora podkreślił istotę promocji Przewodniczącego ZG ZZAP jako osoby godnej zaufania i jak najbardziej aktywnej w kontaktach z dziennikarzami i obecnej w mediach. Aktualnie najważniejszym medium społecznościowym gromadzącym w jednym miejscu największą ilość wydawców i dziennikarzy jest Twitter. W związku z tym padła propozycja stworzenia profilu Przewodniczącego ZG ZZAP Maksymiliana na Twitterze. Ważne jest abyśmy zakotwiczyli się w mediach, byli w nich regularnie i konsekwentnie publikowali informacje z kategorii pracownik, rynek pracy, związki zawodowe. Dzięki obserwowaniu jak największej ilości wydawców i dziennikarzy mamy szansę na nawiązanie stałych, długotrwałych relacji z mediami.

Wydarzenie medialne – spotkania w kuluarach

Istotna i kluczowa dla wizerunku ZZAP może się także okazać organizacja większego wydarzenia medialnego raz na rok lub dwa lata, gdzie gośćmi i uczestnikami programu eventu byłyby osoby VIP, politycy z pierwszych stron gazet, organizacje reprezentatywne, celebryci. Organizacja licznych paneli dyskusyjnych i tematycznych byłaby okazją nie tylko promocji ZZAP, ale także pretekstem do spotkania w kuluarach i rozmowy o sprawach dla nas ważnych

Konkretny plan powyższych działań promocyjnych zostanie doprecyzowany podczas Zebrania Zarządu ZZAP 21 maja br. Podczas Zebrania wspólnie z Grzegorzem Sikorą sformułujemy konkretne kroki promocyjne z uwzględnieniem poszczególnych miesięcy na najbliższe 2 lata.

Jeżeli chciałbyś / abyś zaangażować się w promocję ZZAP zapraszamy do kontaktu: zzap@zzap.aktorzy.org

Wojciech Brawer, członek Zarządu Głównego ZZAP, został nowym dyrektorem Teatru Lalek Arlekin im. Henryka Ryla w Łodzi. Zastąpił na tym stanowisku Waldemara Wolańskiego. Konkurs na dyrektora teatru rozstrzygnięto 26 kwietnia br. Komisja wskazała na stanowisko Wojciecha Brawera.

Dowiedz się więcej o Wojciechu Brawerze

 

Znajomość Kodeksu Pracy i wiedza z zakresu Prawa Pracy powinna być obowiązkiem każdego związkowca. Jedynie odpowiednią znajomością przepisów prawnych możemy zaskoczyć pracodawców i osiągnąć sukcesy w negocjacjach!

ZAPOZNAJ SIĘ Z BAZĄ WIEDZY ZZAP

Odwiedzając stronę internetową Związku Zawodowego Aktorów Polskich nie można przejść obojętnie obok zakładki Baza Wiedzy. Chcielibyśmy, aby znaleźli tu Państwo odpowiedź na każde pytanie dotyczące zarówno Komisji Zakładowych jak i podstawowych zapisów Prawa Pracy.

Źródłem informacji Bazy Wiedzy są:

• Kodeksy Pracy
• Ustawa o Związkach Zawodowych
• Państwowa Inspekcja Pracy
• opinie naszej kancelarii prawnej,
• serwisy informacyjne prezentujące podstawowe zagadnienia z zakresu najnowszych zmian w Prawie Pracy,
• porady członków ZZAP, którzy poza aktorstwem specjalizują się w prawie pracy

Informacje w Bazie Wiedzy są uporządkowane w kolejności alfabetycznej. Aktualnie gromadzi ona 28 haseł, ale chcielibyśmy aby było ich zdecydowanie więcej. W związku z tym potrzebujemy Państwa zaangażowania!

Osoby, które chciałyby współtworzyć z nami Bazę Wiedzy prosimy o kontakt mailowy: zzap@zzap.aktorzy.org

Jeżeli chciałbyś / abyś uzyskać poradę prawną, skontaktuj się z ZZAP: zzap@zzap.aktorzy.org

SIĘGNIJ PO WIEDZĘ OD ZZAP

Od 14 marca do 11 kwietnia na FB ZZAP zostały zamieszczone kolejne trzy ankiety dotyczące statusu artysty, gdzie łącznie zostało oddanych 116 głosów. W ramach pytań zostały poruszone zagadnienia dotyczące organizacji, które przyznawałyby status artysty, kwestia uprawnień do otrzymania owego statusu oraz długość stażu pracy.

Ankieta 2. Kto powinien reprezentować i nadawać Status Artysty?

W ramach drugiej ankiety zostały odnotowane 32 głosy, gdzie największa ilość przypadła odpowiedzi, że Status Artysty powinny nadawać zarówno Związki Zawodowe i Stowarzyszenia Twórce (14 głosów). Na dalszym miejscu znalazły się same Związki Zawodowe (9 głosów) oraz Stowarzyszenia Twórcze (5 głosów).

Poznaj pełne wyniki ankiety!

Ankieta 3. Czy jesteś za ograniczeniem działalności aktorów-amatorów?

Głos w trzeciej ankiecie zabrały 33 osoby, gdzie zdecydowana większość głosujących wypowiedziała się za ograniczeniem działalności aktorów amatorów (70%) głosów.  W większości udział w głosowaniu wzięły osoby nieprzynależące do ZZAP i nie mający etatu w teatrze.

Poznaj pełne wyniki ankiety!

Ankieta 4. Jak długi staż pracy powinien na stale nadawać status artysty?

Ankieta ta cieszyła się zdecydowanie największą popularnością, a głos w dyskusji zabrały 52 osoby. Najwięcej głosów (73%) zdobyła odpowiedź z przedziałem czasowym 10-20 lat, a w drugiej kolejności dłuższy przedział czasowy 21-30 lat (27%).

Poznaj pełne wyniki ankiety!

 

 

 

Do chwili obecnej twórcy i artyści mieli prawo do objęcia ubezpieczeniem społecznym wstecz, a w perspektywie uzyskania świadczenia emerytalnego. Od 1 czerwca artyści i twórcy zostaną pozbawieni tego prawa, obowiązywać będzie zasada jednakowa dla wszystkich grup społecznych to jest, że: „należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat licząc od dnia, w którym stały się wymagalne”. Nie będzie zatem można opłacić składek za okresy przedawnione.

Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wprowadzając te ograniczenia, powołuje się na wyroki Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 2012 roku i Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 2015 roku, gdzie wskazano na zasadę równego traktowania ubezpieczonych i obowiązku zgłaszania się do ubezpieczeń społecznych w czasie prowadzenia działalności.

Środowisko nasze ma jednak zastrzeżenia do wprowadzenia nagłych zmian i stosowania ich na podstawie informacji prezesa ZUS.

Brak możliwości ubezpieczenia wstecz stanowić będzie wielki problem dla małej grupy twórców i artystów urodzonych przed 01.01.1949 roku, a także osób urodzonych między 1949 a 1955 rokiem, które przez wiele lat wykonywały swoją działalność wyłącznie na warunkach umowy o dzieło – bez etatu.

Wielu z nich nie mogło wcześniej dopełnić formalności związanych z ubezpieczeniem społecznym.

Zmiany strukturalne w kraju miały wpływ na ich aktywność zawodową, a więc i brak możliwości opłacania składek na bieżąco.

Osoby urodzone przed 1949 rokiem podlegają staremu systemowi emerytalnemu, gdzie warunkiem przyznania świadczenia jest posiadanie stażu: kobiety 20 lat, mężczyźni 25 lat.
W grupie osób urodzonych między rokiem 1949 a 1955, gdzie staż nie jest warunkiem do uzyskania emerytury – znajdują się artyści, czy twórcy, którzy od wielu lat nie mają zleceń ale posiadają już wiek emerytalny, czy za chwilę go osiągną – jednakże nie mają opłaconych składek na ubezpieczenie społeczne.

Brak możliwości ubezpieczenia wstecz pozbawi tę małą liczbę osób prawa do emerytury a w konsekwencji wymusi zasiłki z pomocy społecznej, a więc z pieniędzy podatników.

Wydaje się, że poprzedzeniem wprowadzenia zmian w zakresie ubezpieczeń wstecz dla twórców i artystów na podstawie informacji Prezesa ZUS – powinny być konsultacje z przedstawicielami środowisk twórczych. Te konsultacje mogłyby przybliżyć autorom „trudnych pomysłów” sytuację pewnej grupy osób, które nie wykonują już działalności twórczej, czy artystycznej nie tylko z uwagi na brak zamówień, ale i stanu zdrowia, wieku i niemożliwości przekwalifikowania się oraz uzyskania zatrudnienia na warunkach umowy o pracę.

Dla tej grupy osób prawo do ubezpieczenia wstecz, a więc uzyskanie emerytury, będzie zabezpieczeniem ich egzystencji.

Zapowiedź zmian w zakresie ubezpieczeń twórców wstecz z dniem 01.06.2018 roku – powoduje, że osoby zainteresowane powinny złożyć do Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego – wniosek z dokumentacją o uznanie działalności artystycznej, czy twórczej. Decyzja Komisji będzie podstawą do wystąpienia do Wydziału Ubezpieczeń i Składek ZUS o objęcie ubezpieczeniem wstecz.

Wnioski do Komisji powinny być złożone do 15 kwietnia 2018 roku, gdyż posiedzenie Komisji ma się odbyć 19 kwietnia br., a procedury związane z pracami Komisji i Ubezpieczenia w ZUS trwają około jednego miesiąca.

(źródło: http://zasp.pl/index.php?page=Pages&id=1423)

 

W terminie 7 – 14 marca br. na fanpage’u FB ZZAP przeprowadziliśmy ankietę, gdzie zadaliśmy pytanie: czy zrezygnowałbyś/abyś z etatu w teatrze gdyby przysługiwałyby Ci preferencyjne stawki ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych? Zaledwie w ciągu tygodnia uzyskaliśmy 61 głosów, gdzie 56% ankietowanych odpowiedziała „TAK”, a 44% „NIE”. Poniżej przedstawiamy analizę wyników ankiety.

TAK – 34 GŁOSY

Pośród osób, które zrezygnowałoby z etatu w teatrze w przypadku preferencyjnych stawek ubezpieczeń znalazło się 9-ciu członków ZZAP i 25 osób niezwiązanych z ZZAP. Największą grupą okazały się być tu osoby niezatrudnione w teatrach (26 osób), w tym: 5-ciu członków ZZAP, 21 osób niezwiązanych z ZZAP, 11 kobiet i 15-tu mężczyzn. Drugą grupę złożona z ośmiu osób zatrudnionych w teatrach reprezentowało 4 członków ZZAP i 4 osoby niezwiązane z ZZAP, jedna kobieta i siedmiu mężczyzn.

NIE – 27 GŁOSÓW

Osoby, które pomimo przysługujących stawek ubezpieczeń nie zrezygnowałyby z etatu w teatrze były reprezentowane przez 10-ciu członków ZZAP i 17 osób niezwiązanych z ZZAP. Wyniki biorące pod uwagę grupy osób zatrudnionych w teatrach i osób niezatrudnionych są w tym przypadku wyrównane (14 osób niezatrudnionych – w tym trzej członkowie ZZAP i 13 osób zatrudnionych – w tym 7 członków ZZAP).

 

ZAPOZNAJ SIĘ Z DOKŁADNYMI WYNIKAMI ANKIETY

POLUB FANPAGE FB ZZAP I WEŹ UDZIAŁ W KOLEJNYCH ANKIETACH!

Stosownie do zadań ustawowych oraz statutowych ZZAP jako związku zawodowego, mając na uwadze coraz częstsze informacje o praktyce administracji skarbowej, która odmawia obejmowania wynagrodzenia za pracę w trakcie prób teatralnych, podwyższoną stawką w wysokości 50 % kosztów uzyskania przychodów, przedstawiamy stanowisko świadczące o niezasadności takiej interpretacji.

I.

Problem sprowadza się do tego, czy artystom (aktorom) przysługuje preferencyjna, podwyższona stawka w wysokości 50 % kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych, w ramach zatrudnienia w stosunku pracy (Art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT) także w przypadku prób scenicznych, czy też jedynie dotyczy ona wynagrodzenia uzyskiwanego za udział w spektaklu, ze względu na jego artystyczny charakter.
Działania administracji skarbowej od pewnego czasu zmierzają ku wyeliminowaniu z zakresu zastosowania preferencyjnej stawki kosztowej prób i ograniczeniu jej tylko do występów głównych (w tych przypadkach chodziło konkretnie o koncerty orkiestrowe). Rozbieżności co do takiej oceny istnieją już natomiast w orzecznictwie sądowym. Znane są wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, które aprobowały stanowisko organów podatkowych, jak i przeciwne.

II.

ZZAP stoi na stanowisku, że zarówno próby, w tym próby generalne, jak i spektakle winny być oceniane w sposób jednolity i całe wynagrodzenie należne w zamian za nie winno być ustalane z uwzględnieniem stawki w wysokości 50 % kosztów uzyskania przychodów.
Przemawiają za tym następujące argumenty.
Po pierwsze, należy uznać że próby aktorskie w teatrze mają charakter artystyczny. Zgodnie z treścią art. 85 ust. 1 i 2 Prawa autorskiego każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Artystycznymi wykonaniami są w szczególności: działania aktorów. Podobnie, aktor jest „wykonawcą” w świetle art. 3 lit. a) Międzynarodowej Konwencji o ochronie wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych sporządzonej w Rzymie dnia 26 października 1961 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 125, poz. 800), a Polska zgodnie z art. 9 Konstytucji RP przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Przy czym przedmiotem prawa pokrewnego jest każde artystyczne wykonanie utworu (lub dzieła sztuki ludowej), niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Ustawa o prawie autorskim przyznaje więc ochronę wykonaniom „niezależnie od ich wartości”, przez co należy rozumieć każdą wartość, nie tylko komercyjną, ale przede wszystkim artystyczną.
Na tle powyższego, aktorzy wykonując na próbach utwory z zakresu sztuki teatralnej, które później prezentowane są podczas spektakli, spełniają wymogi ustawowe „wykonania artystycznego” określone w art. 85 i 86 ust. 2 ustawy o prawie autorskim. Trudno uznać próby wyłącznie za ćwiczenia techniczne, czy też odtwórcze, grupy osób, które nie podlegają jakiejkolwiek ochronie prawa autorskiego. Działalność artystyczną można bowiem zinterpretować jako każdą działalność wykonawczą (w odróżnieniu od wytwórczej) o charakterze twórczym, indywidualnym, w zakresie której mieściłoby się zarówno artystyczne interpretowanie utworów, jak i wykonywanie dzieł nie podlegających ochronie prawnoautorskiej. Tak więc, uznać należy że również w trakcie prób scenicznych mamy do czynienia z „wykonanymi artystycznymi”. Cechę utworu w rozumieniu art. 1 prawa autorskiego posiada bowiem każde wykonanie, które choć w minimalnym stopniu jest twórcze i indywidualne. W ramach prób dochodzi niejednokrotnie do stworzenia dzieła subiektywnie nowego mającego cechę niepowtarzalności. W tym duchu wypowiedział się WSA w Olsztynie w wyroku z dn. 16.02.2017 r., I SA/Ol 866/ i ZZAP poglądy te podziela oraz uznaje za aktualne także w ramach specyfiki pracy aktorskiej.

III.

Wbrew, czasem prezentowanym w obrocie prawnym poglądom, pracodawca aktora uzyskuje przychód również w powiązaniu z jego pracą świadczoną w trakcie prób. Próby pozostają bowiem w immanentnym związku z tworzącym się spektaklem i stanowią niejako jego komponent. Wspólna gra aktorska podczas prób, bezpośrednio przekłada się na jakość wykonania artystycznego tych utworów w dniu spektaklu.
Efekt tej pracy, a zatem również prawo do majątkowych praw autorskich lub praw pokrewnych, jest, z mocy oświadczenia woli pracowników, przenoszone na pracodawcę. Zatem wydatek poniesiony na próby teatralne aktorów z prawnopodatkowego punktu widzenia może być zakwalifikowany jako poniesiony bezpośrednio w celu uzyskania przychodu lub utrzymania źródła przychodów. Podobnie ww. wyrok WSA w Olsztynie.

IV.

Osiągnięcie powyższego celu (50% kosztów uzyskania przychodu od prób oraz spektakli), jak zauważa się w orzecznictwie sądowym, wymaga jednak aby z treści umowy o pracę jednoznacznie wynikało, że obowiązki ze stosunku pracy obejmują także działalność jako artysty wykonawcy, a wyodrębniona część wynagrodzenia stanowi honorarium za przeniesienie praw pokrewnych z tytułu artystycznego wykonania utworów na próbach i koncertach (por. wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2008 r., III SA/Wa 1987/07 i z dnia 3 lipca 2009 r., III SA/Wa 35/09 oraz wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 marca 2010 r., II FSK 1791/08; z dnia 16 września 2010 r., II FSK 839/09 i z dnia 29 kwietnia 2011 r., II FSK 2217/09).

V.

Zaprezentowane przez ZZAP stanowisko jest wyrazem jego interpretacji i nie posiada waloru wiążącego pracodawcę, ani tym bardziej organy podatkowe. Oczywiście powinno być ono brane pod uwagę przy podejmowaniu przez nich stosownych decyzji.
Jedyną formalnoprawną ścieżką, która może zagwarantować ocenę danej sytuacji przez administrację skarbową, jest wystosowanie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, na podstawie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.). Może to uczynić zarówno pracownik, jak i pracodawca. Stanowisko uzyskane w ten sposób będzie wiążące, ale tylko wobec wnioskodawcy. Od decyzji niepomyślnej wydanej w tym trybie przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

POBIERZ DOKUMENT I POKAŻ GO PRACODAWCY! 
https://drive.google.com/open?id=1JE7On8ySlfLnrWhrJmw5jKKhyFVQzUFW