Opublikowane w
Stanowisko ZZAP w przedmiocie stosowania stawki 50% kosztów uzyskania przychodów

Stosownie do zadań ustawowych oraz statutowych ZZAP jako związku zawodowego, mając na uwadze coraz częstsze informacje o praktyce administracji skarbowej, która odmawia obejmowania wynagrodzenia za pracę w trakcie prób teatralnych, podwyższoną stawką w wysokości 50 % kosztów uzyskania przychodów, przedstawiamy stanowisko świadczące o niezasadności takiej interpretacji.

I.

Problem sprowadza się do tego, czy artystom (aktorom) przysługuje preferencyjna, podwyższona stawka w wysokości 50 % kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych, w ramach zatrudnienia w stosunku pracy (Art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT) także w przypadku prób scenicznych, czy też jedynie dotyczy ona wynagrodzenia uzyskiwanego za udział w spektaklu, ze względu na jego artystyczny charakter.
Działania administracji skarbowej od pewnego czasu zmierzają ku wyeliminowaniu z zakresu zastosowania preferencyjnej stawki kosztowej prób i ograniczeniu jej tylko do występów głównych (w tych przypadkach chodziło konkretnie o koncerty orkiestrowe). Rozbieżności co do takiej oceny istnieją już natomiast w orzecznictwie sądowym. Znane są wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, które aprobowały stanowisko organów podatkowych, jak i przeciwne.

II.

ZZAP stoi na stanowisku, że zarówno próby, w tym próby generalne, jak i spektakle winny być oceniane w sposób jednolity i całe wynagrodzenie należne w zamian za nie winno być ustalane z uwzględnieniem stawki w wysokości 50 % kosztów uzyskania przychodów.
Przemawiają za tym następujące argumenty.
Po pierwsze, należy uznać że próby aktorskie w teatrze mają charakter artystyczny. Zgodnie z treścią art. 85 ust. 1 i 2 Prawa autorskiego każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Artystycznymi wykonaniami są w szczególności: działania aktorów. Podobnie, aktor jest „wykonawcą” w świetle art. 3 lit. a) Międzynarodowej Konwencji o ochronie wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych sporządzonej w Rzymie dnia 26 października 1961 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 125, poz. 800), a Polska zgodnie z art. 9 Konstytucji RP przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Przy czym przedmiotem prawa pokrewnego jest każde artystyczne wykonanie utworu (lub dzieła sztuki ludowej), niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Ustawa o prawie autorskim przyznaje więc ochronę wykonaniom „niezależnie od ich wartości”, przez co należy rozumieć każdą wartość, nie tylko komercyjną, ale przede wszystkim artystyczną.
Na tle powyższego, aktorzy wykonując na próbach utwory z zakresu sztuki teatralnej, które później prezentowane są podczas spektakli, spełniają wymogi ustawowe „wykonania artystycznego” określone w art. 85 i 86 ust. 2 ustawy o prawie autorskim. Trudno uznać próby wyłącznie za ćwiczenia techniczne, czy też odtwórcze, grupy osób, które nie podlegają jakiejkolwiek ochronie prawa autorskiego. Działalność artystyczną można bowiem zinterpretować jako każdą działalność wykonawczą (w odróżnieniu od wytwórczej) o charakterze twórczym, indywidualnym, w zakresie której mieściłoby się zarówno artystyczne interpretowanie utworów, jak i wykonywanie dzieł nie podlegających ochronie prawnoautorskiej. Tak więc, uznać należy że również w trakcie prób scenicznych mamy do czynienia z „wykonanymi artystycznymi”. Cechę utworu w rozumieniu art. 1 prawa autorskiego posiada bowiem każde wykonanie, które choć w minimalnym stopniu jest twórcze i indywidualne. W ramach prób dochodzi niejednokrotnie do stworzenia dzieła subiektywnie nowego mającego cechę niepowtarzalności. W tym duchu wypowiedział się WSA w Olsztynie w wyroku z dn. 16.02.2017 r., I SA/Ol 866/ i ZZAP poglądy te podziela oraz uznaje za aktualne także w ramach specyfiki pracy aktorskiej.

III.

Wbrew, czasem prezentowanym w obrocie prawnym poglądom, pracodawca aktora uzyskuje przychód również w powiązaniu z jego pracą świadczoną w trakcie prób. Próby pozostają bowiem w immanentnym związku z tworzącym się spektaklem i stanowią niejako jego komponent. Wspólna gra aktorska podczas prób, bezpośrednio przekłada się na jakość wykonania artystycznego tych utworów w dniu spektaklu.
Efekt tej pracy, a zatem również prawo do majątkowych praw autorskich lub praw pokrewnych, jest, z mocy oświadczenia woli pracowników, przenoszone na pracodawcę. Zatem wydatek poniesiony na próby teatralne aktorów z prawnopodatkowego punktu widzenia może być zakwalifikowany jako poniesiony bezpośrednio w celu uzyskania przychodu lub utrzymania źródła przychodów. Podobnie ww. wyrok WSA w Olsztynie.

IV.

Osiągnięcie powyższego celu (50% kosztów uzyskania przychodu od prób oraz spektakli), jak zauważa się w orzecznictwie sądowym, wymaga jednak aby z treści umowy o pracę jednoznacznie wynikało, że obowiązki ze stosunku pracy obejmują także działalność jako artysty wykonawcy, a wyodrębniona część wynagrodzenia stanowi honorarium za przeniesienie praw pokrewnych z tytułu artystycznego wykonania utworów na próbach i koncertach (por. wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2008 r., III SA/Wa 1987/07 i z dnia 3 lipca 2009 r., III SA/Wa 35/09 oraz wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 marca 2010 r., II FSK 1791/08; z dnia 16 września 2010 r., II FSK 839/09 i z dnia 29 kwietnia 2011 r., II FSK 2217/09).

V.

Zaprezentowane przez ZZAP stanowisko jest wyrazem jego interpretacji i nie posiada waloru wiążącego pracodawcę, ani tym bardziej organy podatkowe. Oczywiście powinno być ono brane pod uwagę przy podejmowaniu przez nich stosownych decyzji.
Jedyną formalnoprawną ścieżką, która może zagwarantować ocenę danej sytuacji przez administrację skarbową, jest wystosowanie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, na podstawie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.). Może to uczynić zarówno pracownik, jak i pracodawca. Stanowisko uzyskane w ten sposób będzie wiążące, ale tylko wobec wnioskodawcy. Od decyzji niepomyślnej wydanej w tym trybie przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

POBIERZ DOKUMENT I POKAŻ GO PRACODAWCY! 
https://drive.google.com/open?id=1JE7On8ySlfLnrWhrJmw5jKKhyFVQzUFW

Powrót

Opublikowane w
Strategie związków zawodowych dla nowych form zatrudnienia – 3. etap, Amsterdam

14 lutego br. członek Zarządu Głównego ZZAP Konrad Michalak wziął udział w warsztatach zorganizowanych przez ETUC dotyczących zawierania układów zbiorowych dla samozatrudnionych pracowników. Konferencja w Amsterdamie była trzecim (po spotkaniach w Paryżu i Warszawie) etapem projektu skupiającego się na nowych strategiach związków zawodowych dla nowych form zatrudnienia.

Podczas paneli dyskusyjnych omawiany był m.in. aktualny status spraw związanych z układami zbiorowymi dla samozatrudnionych w Holandii, we Włoszech, w Szwecji i Irlandii. Przedstawiono również proces prowadzenia rozmów z rządem, a także z organizacjami skupiającymi pracodawców oraz problemy, które związki zawodowe w wymienionych krajach napotykały.

Rozmawiano także o planowanych działaniach na przyszłość. W tych kwestiach przemawiali przedstawiciele Międzynarodowej Organizacji Pracy (na temat wolności zrzeszania się), ETUC (o możliwościach wynikających z przygotowywanych dyrektyw) oraz dr Marcin Wujczyk z Europejskiego Komitetu Praw Społecznych działającego w ramach Rady Europy – na temat aktualnych prac i spojrzenia Komitetu na kwestię układów zbiorowych dla samozatrudnionych oraz wykonujących pracę w ramach nietypowych form zatrudnienia.

Przedmiotem dyskusji były również badania naukowe, prowadzone pod przewodnictwem przedstawiciela University College w Londynie, których celem jest zebranie i opracowanie informacji na temat istniejącego na poziomie krajów członkowskich UE ustawodawstwa regulującego warunki oraz ochronę praw osób samozatrudnionych. Przy tej okazji poruszona została kwestia toczących się obecnie prac nad nowelizacją polskiego kodeksu pracy i ustawy o związkach zawodowych. Dyskusja na ten temat była kontynuowana w trakcie przerwy m.in. z przedstawicielem NSZZ Solidarność.
Więcej na ten temat w szczegółowym raporcie z konferencji, który przygotowany zostanie wkrótce!

Powrót

Opublikowane w
Marieta Żukowska nowym członkiem ZZAP

Dziś do grona członków ZZAP dołączyła Marieta Żukowska – jedna z najbardziej uznanych aktorek filmowych i teatralnych młodego pokolenia znana z filmu „Botoks. Kobiety rządzą światem” w reżyserii Patryka Vegi oraz z seriali tj. „Londyńczycy”, „Instynkt” czy „Barwy szczęścia”. W 2009 roku nominowana do Polskiej Nagrody Filmowej „Orła” w kategorii „Odkrycie roku”.

Bardzo się cieszymy i wierzymy, że dzięki takim członkom jak Marieta Żukowska nasza Drużyna Zwycięzców ZZAP będzie jeszcze silniejsza.

Powrót

Opublikowane w
ZZAP członkiem Forum Związków Zawodowych!

W dniu 24 stycznia 2018 roku Związek Zawodowy Aktorów Polskich zostanie przyjęty do Forum Związków Zawodowych, dzięki czemu stanie się jedynym związkiem zrzeszających aktorów w Polsce, którego przedstawiciele zasiądą w Radzie Dialogu Społecznego. Przewodniczącą Forum jest Dorota Gardias.

Forum Związków Zawodowych jest nowoczesną, najmłodszą centralą związkową skupiająca 300 tysięcy działaczy skupionych w 80 organizacjach członkowskich w całej Polsce. W rozumieniu zapisów Ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i Wojewódzkich Komisjach Dialogu Społecznego jest to organizacja reprezentatywna. Pod względem liczby członków zajmuje III miejsce wśród central związkowych, po OPZZ i NSZZ „Solidarność”. To, co wyróżnia FZZ na tle innych centrali związkowych to apolityczność.

Forum Związków Zawodowych tworzą ogólnokrajowe organizacje związkowe, zrzeszenia związków zawodowych oraz inne organizacje związkowe. Forum ma na celu m.in. obronę praw i zabezpieczenie interesów społeczno-zawodowych, socjalno-bytowych, kulturalnych oraz w zakresie ochrony zdrowia, pracy i środowiska pracowników, emerytów, rencistów i ich rodzin.

Powołując się na statut FZZ, rozdział II, art. 4:

„Forum dąży do osiągnięcia celów między innymi poprzez:

– Organizowanie współdziałania organizacji członkowskich, prezentowanie wspólnego stanowiska wobec organów władzy, administracji państwowej, samorządowej, gospodarczej oraz organizacji społecznych, politycznych i stowarzyszeń,

– Popieranie statutowej działalności organizacji członkowskich,

– Działania na rzecz realizacji celów statutowych przez związkowych mandatariuszy w przedstawicielskich organach władzy państwowej i reprezentantów Forum w doradczych i opiniodawczych instytucjach powołanych przez organy władzy, administracji państwowej, samorządowej, gospodarczej oraz organizacje społeczne i zawodowe,

– Występowanie z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego oraz do odpowiednich organów i instytucji europejskich o zbadanie zgodności przepisów prawa z Konsytucją RP lub prawem europejskim, ratyfikowanym przez Państwo Polskie,

– Występowanie z wnioskami w sprawie wydania lub zmiany aktów prawnych i decyzji dotyczących praw i interesów ludzi pracy i ich rodzin oraz opiniowanie i udział w przygotowaniu wymienionych aktów prawnych, decyzji i planów społeczno – gospodarczych,

– Prowadzenie rokowań zbiorowych oraz zawieranie i wypowiadanie Układów Zbiorowych Pracy a także innych porozumień przewidzianych przepisami prawa pracy,

– Występowanie do Sądu Najwyższego z wnioskami o wyjaśnienie przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych budzących wątpliwości lub których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie,

– Sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem prawa pracy, uczestniczenie w nadzorze nad przestrzeganiem przepisów i zasad bhp oraz dążenie do stanu bezpieczeństwa i higieny pracy,

– Prowadzenie działalności analityczno-badawczej,

– Prowadzenie działalności szkoleniowej, kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, informacyjnej, wydawniczej i gospodarczej,

– Pełnienie funkcji mediacyjnej w sporach miedzy organizacjami członkowskimi a organizacjami władzy państwowej i samorządowej,

– Udział przedstawicieli Forum w wybieranych organach władzy ustawodawczej i samorządowej.”

Więcej o Forum Związków Zawodowych

Więcej o Radzie Dialogu Społecznego

Powrót

Opublikowane w
Ogólnopolska Konferencja Kultury. Organizacja wewnętrzna instytucji kultury

1 grudnia, podczas Ogólnopolskiej Konferencji Kultury w Olsztynie, Przewodniczący ZZAP Maksymilian Rogacki zaprezentował stanowisko Związków Zawodowych podczas dyskusji na temat organizacji wewnętrznej instytucji kultury uwzględniającej czas pracy, uprawnienia urlopowe oraz relacje między pracownikiem a pracodawcą. Pośród różnorodnej problematyki poruszonej podczas konferencji ze strony przedstawicieli różnych dziedzin kultury przedstawiamy najistotniejsze wątki, które dotyczą nas – artystów teatralnych.

Organizacja wewnętrzna instytucji kultury

Dyskusję zainaugurował Andrzej Kosendiak z Narodowego Forum Muzyki, który słusznie podkreślił, że wraz ze współdecydowaniem wiąże się odpowiedzialność, która jest wspólnym mianownikiem zarówno w muzycznych zespołach artystycznych jak i w teatralnych. Kosendiak wyróżnił następujące czynniki sprzyjające współpracy twórców z dyrektorem: wiedza artystów jest istotna przy naborze nowych twórców do zespołu, ponieważ np. muzycy starają się o pełen obiektywizm przy głosowaniu i ocenie dalszej współpracy. Dodatkowo, przy wprowadzeniu jednolitego systemu rozliczania czasu pracy negocjacje dyrektora z artystami nie będą potrzebne.

Maksymilian Rogacki, Przewodniczący ZZAP, również zwrócił szczególną uwagę na istotę słowa „współodpowiedzialność”, która jest w Polsce niezwykle potrzebna. Jedynie dzięki dialogowi instytucja może być otwarta na wpływ artystów, bez których nie ma ona prawa bytu. Ogromną szansą na dialog również są również rady artystyczne, które na przykładzie Teatru Polskiego w Warszawie, mają możliwość wyrażenia swojej opinii i jednocześnie są szanowani oraz wysłuchani przez dyrektora. Problemy aktorów są zbliżone także do problemów muzyków w przypadku braku sprecyzowanego czasu pracy. Aktorzy nie wiedzą kiedy mają wolne. Cały czas trzeba być gotowym na polecenie stawienia się w teatrze. Jednocześnie trzeba zastanowić się nad uregulowaniem czasu pracy indywidualnie z poszczególnymi instytucjami. Powinniśmy dać ku temu szansę, aby artyści dopasowali swój system pracy do obecnych warunków zawodowych i osobistych. Maksymilian Rogacki: „Jeżeli przyjeżdża nowy reżyser do teatru, to ustalmy z góry system pracy na najbliższe trzy miesiące. Bycie artystą to też praca poza ośmioma godzinami. W wyniku coraz wyższych wymagań reżyserów nie raz musimy pracować poza instytucją. W związku z tym postulujemy aby uwzględnić nasz czas przepracowany poza instytucją.”

Obejrzyj całą konferencję!

Ogólnopolska Konferencja Kultury – na przełomie listopada i grudnia br. odbyła się w sześciu miastach druga tura Ogólnopolskiej Konferencji Kultury zorganizowanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i koordynowanej przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Związek Zawodowy Aktorów Polskich aktywnie uczestniczył w trzech konferencjach w: Poznaniu, Bydgoszczy i Olsztynie.

Powrót

Opublikowane w
Ogólnopolska Konferencja Kultury. Samorząd jako organizator życia kulturalnego

24 listopada, podczas Ogólnopolskiej Konferencji Kultury w Poznaniu, mieliśmy okazję bliżej i aktywniej przyjrzeć się m. in. mapie zagadnień dotyczących roli samorządów w upowszechnianiu i organizowaniu kultury. Wśród panelistów znaleźli się: dr Przemysław Kieliszewski (Teatr Muzyczny w Poznaniu), Włodzimierz Mazurkiewicz (Departament Kultury Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu), Andrzej Porawski (Związek Miast Polskich), Jacek Rogala (Filharmonia Świętokrzyska, Zrzeszenie Filharmonii Polskich), Paweł Szkotak (Stowarzyszenie Dyrektorów Teatrów).

Poznań. Samorząd jako organizator życia kulturalnego

Dr Przemysław Kieliszewski, będący jednocześnie moderatorem spotkania nakreślił następujące punkty do dyskusji: nowa ustawa o sztukach wykonawczych / Instytucjach Artystycznych; kontraktowanie sezonowe artystów – brak przepisów lex specialis wobec restrykcyjnego prawa pracy; status artystycznego wykonania i jego twórczego charakteru; Interpretacje ZUS, Izb Skarbowych; Niekorzystne wyroki sądów / nieznajomość prawa autorskiego przez sędziów; pytanie o to, kto ma zarządzać instytucjami kultury; powołanie na stanowiska dyrektorów instytucji kultury; presja płacowa w instytucjach kultury; możliwe sposoby zwiększenia finansów przeznaczonych na kulturę; ustawa o statusie artysty; problemy pracowników instytucji artystycznych i kwestie świadczeń emerytalnych. Kieliszewski zwrócił także uwagę na pola licznych obecnych konfliktów: niezależność instytucji kultury (dyrektora) od organizatora (wobec instytucji) wyrażanej w ogłoszeniach konkursowych i kontraktach dyrektorskich; Konflikt kompetencyjny MKiDN / Samorządy – np. powoływanie dyrektorów; stabilność kontraktów dyrektora; rola związków zawodowych.

Wartym uwagi okazał się być nakreślony przez Kieliszewskiego program pilotażowy „Artysta senior poza afiszem” który jest odpowiedzią na obecny problem emerytalny niektórych grup twórców we wcześniejszym wieku 35+. Obecnie są nawiązywane bezpośrednie kontakty z dyrektorami jednostek, jakie pozaartystyczne zawody będą do wykorzystania w nadchodzących latach w ramach rekwalifikacji artystów. Wyniki badań będą ogłoszone na przełomie 2019 i 2020 roku.

Andrzej Porawski ze Związku Miast Polskich nie dostrzega problemów w relacjach i wsparciu samorządów przez resort MKiDN, a jedynie zwraca uwagę na problemy z praktykowaniem ustaw. Tym samym, lokalna polityka ma ograniczone pole manewru. Problem również pojawia się przy lukach w danych statystycznych dotyczących instytucji kultury, które nie są wystarczające do przygotowania raportu o stanie kultury. Pod znakiem zapytania stawiamy stwierdzenie Porawskiego, że prawo pracy, przepisy podatkowe, prawo autorskie, ubezpieczenia powinny być ustanawiane poza samorządem i Ministerstwem.

Głos zabrał także Paweł Szkotak ze Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów, który poddał wątpliwości skuteczność powoływania dyrektora drogą konkursową, która jest zbyt późno ogłaszana. Dodatkowo, pojawiła się tu kwestia kompletowania dokumentów rekrutacyjnych, które zdaniem Pawła Szkotaka powinny być także przygotowywane i weryfikowane przez organizatorów w celu lepszej transparentności. Następny punkt to skład komisji powołującej dyrektorów, która powinna składać się z przedstawicieli różnych stowarzyszeń. Wiele kontrowersji i pytań pozostawiła propozycja przedłużenia kadencji dyrektora nawet do 7 lat w przypadku większej rozbudowy instytucji artystycznej.

Obejrzyj całą konferencję!

Ogólnopolska Konferencja Kultury – na przełomie listopada i grudnia br. odbyła się w sześciu miastach druga tura Ogólnopolskiej Konferencji Kultury zorganizowanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i koordynowanej przez Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. Związek Zawodowy Aktorów Polskich aktywnie uczestniczył w trzech konferencjach w: Poznaniu, Bydgoszczy i Olsztynie. 

Powrót

Opublikowane w
EuroFIA w Warszawie, 25.09 – 28.09.2017. Podsumowanie

W dniach od 25 do 28 września 2017 roku w Warszawie odbyło się spotkanie Międzynarodowej Federacji Aktorskiej w Europie – EuroFIA, którego gospodarzami byli członkowie ZASP i ZZAP. W ramach czterodniowego programu zostały wspólnie omówione działania europejskich organizacji członkowskich, które przybliżyli delegaci z poszczególnych krajów.

Poniedziałek, 25 września

25 września w siedzibie Zarządu Głównego Związku Zawodowego Aktorów Polskich odbyły się obrady członków Grupy Europy Środkowo-Wschodniej CSEE FIA. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Belgii (Dearbhal Murphy, zastępca sekretarza generalnego FIA i Camille Richard, asystent i koordynator programu FIA), Chorwacji (Ana-Marija Vrdoljak, koordynator programu CSEE) i Węgier (Katalin Raksi, reprezentantka stowarzyszenia SDS Hungary), a także delegaci ZZAP i ZASP.  Podczas rozmowy członkowie wspólnie poszukiwali odpowiedzi na pytania dotyczące zasad organizacji grupy, koordynacji poszczególnych przedsięwzięć, komunikacji wewnętrznej, a także głównych postulatów które powinny być realizowane przez grupę. Spotkanie zakończyło się pozytywnym i optymistycznym rozwiązaniem zaproponowanym przez Dearbhal Murphy – propozycją utworzenia i realizacji wieloletniego programu, dofinansowego ze środków zewnętrznych, który będzie wspierał działania związków zawodowych aktorów krajów Europy Środkowo-Wschodniej.

Wtorek, 26 września

26 września, w sali restauracji SPATIF, miały miejsce obrady delegatów członków EuroFIA dotyczące roli tańca. Spotkanie miało charakter interkatywny, dzięki czemu każdy z obecnych na sali mógł wziąć udział w dyskusji i wymienić się doświadczeniami oraz praktykami obejmującymi poszczególne kraje. Wieczorem Związek Zawodowy Aktorów Polskich zaprosił wszystkich zagranicznych gości na spacer po Warszawie zwieńczony kolacją w jednym z lokali umiejscowionych przy bulwarze nad Wisłą.

Środa, 27 września

27 września rozpoczęły się oficjalne obrady EuroFIA w warszawskim Hotelu Mercure, które otworzyli m.in. Maksymilian Rogacki – Przewodniczący Zarządu Głównego Związku Zawodowego Aktorów Polskich oraz Dearbhal Murphy. Gośćmi pierwszego panelu dyskusyjnego był Roman Pawłowski – dziennikarz i krytyk teatralny, aktorka Joanna Szczepkowska oraz reżyser teatralny Michał Walczak. Podczas dyskusji dotyczącej wolności artystycznej w Polsce i Europie były zauważalne różnorodne i niejednokrotnie odmienne stanowiska komentujące wpływ władzy (obecnej i przeszłej) na sytuację w polskim teatrze. Panel moderował Sercan Gidisoglu – reprezentat tureckiego związku AUT.

Kolejnym tematem dyskusji były prawa autorskie i stawki autorów publikujących w internecie objęte planami Europejskiej Reformy Praw Autorskich. Paneliści skupili się tu na omówieniu programu Fair Internet, którego trzy najważniejsze postulaty zostały omówione podczas dyskusji: jednolite wynagrodzenie dla całego sektora kreatywnego; sformułowanie listy parlamentarzystów europejskich, którzy udzieliliby poparcia oraz spotkanie z Jury Parlamentu Europejskiego. Dominick Luquer zwrócił uwagę także na potrzebę ratyfikacji Traktatu Pekińskiego w obrębie Unii Eurpejskiej.

Następnym, istotnym punktem obrad stał się panel dyskusyjny poruszający problematykę znęcania się i wykorzystywania psychicznego aktorów. Głos w dyskusji zabrali: Louise Mc Mullan (Equity UK); Denys Fouqueray (SFA France) i Laurette Muylaert (ACOD Cultuur). Louise Mc Mullan, na początku przedstawiła wyniki ankiety przeprowadzonej w 2013 roku pośród przedstawicieli branży kreatywnej – ok. 56% badanych przynajmniej raz w życiu czuło się nękanych (w tym 50% osób było wykorzystywanych przez współpracowników). Wobec tych wyników zostały zrealizowane kampanie społeczne „Tworzenie bez konfliktu” i „Pozytywne strategie przeciw nękaniu”; cykl warsztatów odpowiadających na pytanie czym jest nękanie i dawających odpowiednie narzędzia do zwalczania nękania; została rozdystrubuowana kartka pocztowa „Nękanie – nie rób tego”; uruchomiono infolinię dla ofiar nękania. Drugi głos zabrała Denys Fouqueray, która zwróciła uwagę na działania seksistowskie względem kobiet. W celu zwalczania molestowania aktorek we Francji został powołany dyżur prawny, gdzie są poddawane analizie umowy i przebieg pracy, a także podejmowane działania przeciw pracodawcom. W lipcu 2016 roku została przeprowadzona we Francji kampania „To, co za kulisami” w ramach której m.in. powstała specjalna strona internetowa publikująca liczne anonimowe świadectwa oraz porady. Z kolei w Belgii powstała czeklista gender zainicjowana w wyniku współpracy mniędzynarodowej. Zawiera ona wypowiedzi ambasadorów z różnych branż, anonimowe świadectwa.

Organizacja pracy i reprezentacja osób samozatrudnionych nadal stanowi duże wyzwanie dla związków zawodowych. Jako pierwszy, głos w dyskusji zabrał Jacek Zienkiewicz – przedstawiciel Związku Zawodowego Aktorów Polskich, który określił pojęcie „bycia niezależnym” jako chęć pracy w zawodzie niezależnie od aktualnych warunków. W ramach ZZAP są podejmowane narady nad statusem artysty niezbędnym do dalszego dialogu. Drugi głos w panelu zabrała Karen O Loughlin, która przedstawiła sytuację aktorów w Irlandii. Większość irlandzkich twórców to freelancerzy, którzy są zatrudniani na okres jednego spektaklu. Podczas dyskusji zostały przedstawione następujące formy ulg dla irlandzkich aktorów: zatrudnienie na część etatu; własna działalność gospodarcza; etat bez płacenia podatków przysługujący twórcom, którzy realizują tylko kilka projektów rocznie. Ostatni głos zabrała Anne Katrine z duńskiego związku zawodowego DSF, która zwróciła uwagę na lepsze osłony socjalne dla aktorów w Danii. Obecny rząd prowadzi działania mające na celu poprawę sytuacji działalności (nie statusu) freelancerów, którzy do tej pory nie mogli korzystać ze świadczeń socjalnych.

W ramach ostatniej części pierwszego dnia obrad FIA został podjęty temat rekwalifikacji tancerzy. Katalin Raksi krótko przedstawiła sytuację na Węgrzech. Związki zawodowe w Węgrzech pracują nad alternatywą, aby każdy tancerz mógł przekwalifikować się i kontynuować aktywność zawodową w innych branżach czy sektorach.

Dearbhal Murphy zwróciła uwagę na inicjatywę Unii Europejskiej w kształtowaniu się związków zawodowych. Dodatkowo, FIA zasiada w dwóch komisjach dialogu społecznego. Po 10 latach wspólnej pracy dialog rozwija się, zarówno pracownicy jak i pracodawcy korzystają z przepisów BHP, mają oni właściwe kwalifikacje i równouprawnienie. W związku z dofinansowaniem dla FIA przez Komisję Unii Europejskiej możliwe jest wypracowanie narzędzi oceny ryzyka zawodowego.

Wieczorem ZASP zaprosił członków EuroFIA na kolację w klubie SPATIF, gdzie mowę powitalną wygłosił Pan Olgierd Łukaszewicz – prezes ZASP, a wieczór uświetnił zespół Brass Federacja, przy którym taneczny parkiet należał do wszystkich gości.

28 września

28 września, ostatni dzień obrad EuroFIA, minął pod hasłem dubbingu. Cesar Casares (Hiszpania), Katalin Raksi (Węgry) i Sercan Gidisolglu (Turcja) w ramach panelu dyskusyjnego starali się odpowiedzieć na pytania w jaki sposób związki zawodowe mogą wpłynąć na lepsze warunki zatrudnienia w środowisku dubbingowym i czy jest możliwe podjęcie kroków na skalę międzynarodową. W węgierskim związku zawodowym aktorów została utworzona specjalna Dubbingowa Filia Związku, do której należy ok. 100 członków. W ramach jej działalności powstały dwie organizacje skupione na określeniu warunków tantiemów. Cesar Casares także pokreślił sukces w Hiszpanii, gdzie dzięki współpracy z licznymi federacjami związek zawodowy wywalczył godne warunki pracy aktorów dubbingowych w oparciu o umowy czasowe. W obliczu wielu wyzwań związanych z kwestią dubbingu stanął także turecki związek zawodowy, któremu udało się w ramach sieci Netflix podwyższyć stawkę wynagrodzenia dla aktorów dubbingowych.

Jednym z ostatnich punktów konferencji stało się ogólne omówienie sytuacji w pozostałych krajach. Pierwszy głos zabrała przewodnicząca izraelskiego związku zawodowego, która zaakcentowała obecne działania związku na rzecz umów dla aktorów, licznych porozumień z uczelniami (aktorzy w etiudach grają za darmo)  i podwyższenia stawek wynagrodzeń. Centrala związkowa zawarła porozumienie zbiorowe z teatrami w ramach którego nie dopuszcza się zatrudnienia bez pokrycia kosztów ubezpieczeń. Holenderski związek zawodowy obecnie prowadzi raport prowadzony przez różne rady i zwraca się ku dialogowi społecznemu w obrębie całego sektora kreatywnego. Dodatkowo walczy o wprowadzenie wyjątku w ustawie o konkurencji i ubezpieczenia.

Na koniec konferencji Dearbhal Murphy przybliżyła plany współpracy FIA z UNI-MEI i IETM, której owocem ma stać się wydanie „Przewodnika przetrwania dla artystów i sektora kultury”. Publikacja ma w sposób przejrzysty stanowić odpowiedź na nurtujące pytania, a także będzie ona zbiorem przepisów BHP. Camille Richard dodatkowo opowiedziała o planach FIA dotyczących regionalnych projektów na terenie Południowego Kaukazu, Maroka i Afryki Południowej. W obrębie Gruzji i Azerbejdżanu przygotowywany jest projekt mentoringu. Z kolei w Maroku FIA chciałaby pomóc w doradztwie ws. ustawy o statusie artysty i wprowadzić system zabezpieczenia społecznego. W Ameryce Południowej jest przygotowywany projekt FIA z zakresu zarządzania i rekrutacji młodych pracowników.

Powrót

Opublikowane w
Wieczór kończący sezon 19.06.2017

Koleżanki aktorki i koledzy aktorzy!

Przyjdźcie w poniedziałek, 19 czerwca, do Instytutu Teatralnego (ul. Jazdów 1) i spędźcie z nami jeden z ciepłych, czerwcowych wieczorów! Atmosferę stworzymy wspólnie wspomagając się winem i przekąskami. Będzie można śmiać się, głośno gadać i wymieniać doświadczeniami.

Zaczynamy o godz. 16.00 krótką prezentacją o metodach pozyskiwania środków na działalność artystyczną oraz o prawie autorskim, przygotowaną przez naszych kolegów po fachu, a około 17.30 przechodzimy do nieformalnej części wieczoru pozbawionej planu i harmonogramu.

Mamy nadzieję, że będzie inspirująco!!!

Powrót

Opublikowane w
Warsztaty z form organizowania oraz ochrony samozatrudnionych (22-23 maja)

W zeszłym tygodniu odbyły się warsztaty organizowane przez ETUC (European Trade Union Confederation). Uczestnikami byli przedstawiciele różnych związków Zawodowych oraz International Federation of Actors.

Osoby pracujące na własny rachunek tworzą coraz większą część rynku pracy w prawie wszystkich państwach europejskich. Czasami jest to wybór pracowników, jednakże w coraz większej liczbie przypadków to pracodawcy zmuszają pracowników do pracy w ten sposób, używając samozatrudnienia oraz innych mechanizmów, aby uniknąć zobowiązań.

Samozatrudnienie to niezwykle trudny temat do dyskusji – czy przy aktualnym rozwoju techniki, digitalizacji, globalizacji możemy uniknąć rozprzestrzeniania się tej formy zatrudnienia?

Powrót

Opublikowane w
Nowy Zarząd Związku Zawodowego Aktorów Polskich

13 marca 2017, Walne Zebranie Delegatów

Stało się. Kilkadziesiąt osób, kilka godzin, jedna sala. Nie obyło się bez wrażeń, jednak wszystko zakończyło się nawet lepiej niż się spodziewaliśmy. Na początek przedstawiamy Zarząd Związku Zawodowego Aktorów Polskich w nowym składzie:

Przewodniczący Zarządu Głównego:

Maksymilian Rogacki – aktor Teatru Polskiego w Warszawie, skarbnik Zarządu ZZAP poprzedniej kadencji

Prezydium:
Kazimierz Wysota – vice przewdoniczący – Teatr Powszechny, Warszawa
Sławomir Pacek – vice przewodniczący – aktor niezależny
Marta Kurzak – sekretarz – Teatr Polski, Warszawie
Katarzyna Traczyńska – skarbnik – aktorka niezależna (prowadzi również Fundację im. Darii Trafankowskiej)
Agata Sobota – Teatr Lalki i Aktora „Kubuś”, Kielce
Jacek Zienkiewicz – aktor niezależny

Pozostali członkowie Zarządu::
Maja Barełkowska – Teatr Polski, Warszawa
Grzegorz Gołaszewski – Teatr Nowy, Poznań
Bogusław Byrski – Teatr im H.Ch. Andersena, Lublin
Adam Hajduczenia – Olsztyński Teatr Lalek, Olsztyn
Marcin Stec – Teatr Ludowy, Krakowie
Konrad Michalak – Teatr Nowy, Łódź
Jacek Lenartowicz – aktor niezależny
Paweł Lipnicki – aktor niezależny
Łukasz Gosławski – Teatr Nowy, Łódź
Jagoda Pietruszkówna – Teatr Ludowy, Kraków
Wojciech Brawer – Lubuski Teatr im. L. Kruczkowskiego, Zielona GóraKomisja Rewizyjna:

Komisja Rewizyjna:
Rafał Ostrowski – Teatr Muzyczny im. D. Baduszkowej, Gdynia
Anna Langner – Teatr Nowy, Poznań
Krzysztof Banaszyk – aktor niezależny
Aleksandra Bożek – Teatr Powszechny, Warszawa

Jakie są plany na rozpoczętą kadencję?

Tematów jest tyle, że aż ciężko je zliczyć:
– preferencyjny system ubezpieczeń dla twórców – ale zanim wypłyniemy a głęboką wodę, musimy zająć się walką nad zalegalizowaniem statusu artysty;
– Wzorcowy Układ Zbiorowy – groźnie brzmi, jest to jednak dokument który może znacznie poprawić warunki pracy w teatrze, ale nie tylko. Chcecie wiedzieć więcej? Pytajcie, czytajcie, przychodzie – wiecie gdzie nas szukać. A my mamy nadzieję, że już niedługo będziemy mogli pochwalić się pierwszymi dokonaniami w tej kwestii: przedstawić Wam pierwszy Teatr, który podjął się tego wyzwania i podpisał Wzorcowy Układ Zbiorowy
– wzory umów – często podpisując umowy w teatrze, telewizji czy w dubbingu nie wiemy na co zwrócić uwagę, o co powalczyć. Chcemy stworzyć dla Was bazę, do której będziecie mogli zaglądać by dowiedzieć się nieco więcej o Waszych prawach, poznać wszystkie kruczki prawne, te większe i te mniejsze
– aktywizacja środowiska – chcemy odwiedzać naszych Kolegów i Koleżanki w różnych miastach i uświadamiać ich, jak ważne jest wspólne działanie……
…………. I wiele, wiele innych. To zaledwie namiastka spraw, którymi zamierzamy się zająć, a które zostały poruszone na Walnym Zebraniu Delegatów. Jednakże poniedziałkowe Zebranie napełniło nas nową energią do działania: wielu młodych aktorów, jak i tych z większym doświadczeniem życiowym, wyraziło ogromną chęć aktywnego uczestniczenia w naszych (waszych – nas wszystkich) projektach.

Ty też możesz stać się tego częścią – jeśli coraz częściej myślisz, że to najwyższy czas coś zmienić, że już nie chcesz siedzieć bezczynnie – do dzieła!

Powrót

Opublikowane w
Walne Zebranie Delegatów

Dziś wydelegowani członkowie Związku Zawodowego Aktorów Polskich spotkali się, by po czterech latach porozmawiać o najistotniejszych problemach naszego środowiska i sposobach ich rozwiązywania.

Jesteście ciekawi o czym debatujemy?

Już niedługo zamieścimy relację ze spotkania.

Śledźcie nas na bieżąco!

Powrót

Opublikowane w
Komisja Aktorów Niezależnych

W ostatni piątek odbyło się spotkanie aktorów niezależnych (nie związanych umową o pracę), którzy utworzyli swoją Komisję Zakładową przy Zarządzie Głównym. Preferencyjne, niższe stawki ubezpieczeń społecznych dla twórców, ustalenie stawek minimalnych w filmie i telewizji oraz zalegalizowanie statusu artysty to najważniejsze wyzwania przed którymi stoją nasi koledzy.

Wszystkie aktorki i aktorów niezależnych serdecznie zapraszamy – śledźcie nas na bieżąco!
Następne spotkanie na początku marca – sami możecie decydować o swoich sprawach!

Powrót

Opublikowane w
Nowy fanpage na fb

 

Czy wiecie, że w grudniu zeszłego roku ruszył nasz nowy fanpage? Wszystkie bieżące informacje znajdziecie również tam!
Wystarczy, że na portalu społecznościowym w wyszukiwarce wpiszecie: ZZAP Związek Zawodowy Aktorów Polskich. By automatycznie otrzymywać notyfikacje o postach, wystarczy nas polubić! Do dzieła!

https://www.facebook.com/ZwiazekZawodowyAktorowPolskich/

Powrót

Opublikowane w
Już jutro piątek – i…

Pamiętacie, że to już jutro odbędzie się zebranie freelancer’ów („bezetatowców”) w naszym biurze?
Zapraszamy o 14:30 na Mokotowską 58/32.
Do zobaczenia!

Powrót

Opublikowane w
Informacja dla Freelancer’ów

Szanowne Koleżanki i Koledzy,

Członkowie Związku Zawodowego Aktorów Polskich (ZZAP) będący pracownikami NIEETATOWYMI!

W związku ze zbliżającym się ogólnopolskim, czteroletnim WALNYM ZEBRANIEM DELEGATÓW naszego Związku, na którym prócz wielu ważnych kwestii, jedną z najistotniejszych będzie wybranie nowych władz Związku na kolejną kadencję, zwracamy się do Państwa z propozycją spotkania w najbliższy piątek, tj. 17 lutego 2017, o godz. 14:30 w siedzibie ZZAP przy ul. Mokotowskiej 58 lok.32 (wejście możliwe także przez ZASP od Al. Ujazdowskich) w Warszawie.

Tematem spotkania będzie powołanie Komisji aktorów tzw. “bezetatowych”, działającej przy Zarządzie Głównym ZZAP, na prawach podobnych do tych, które obowiązują Komisje Zakładowe w teatrach etatowych. Powołanie takiej Komisji skutkować będzie możliwością wyłonienia DELEGATÓW na WALNE ZEBRANIE DELEGATÓW, które odbędzie się w Warszawie 13 kwietnia 2017 roku.BARDZO PROSIMY O POTWIERDZENIE PRZYBYCIA NA SPOTKANIE.

Korzystając z tej doraźnej okoliczności, chcielibyśmy Państwa zachęcić do AKTYWNEGO uczestnictwa w pracach naszego Związku, także w ciągu całego roku!!! W naszej organizacji dzieje się coraz lepiej, coraz więcej osób (nawet spoza Zarządu) angażuje się w bieżące sprawy. Można rzec, iż pojawiło się już coś w rodzaju świeżego, radosnego tchnienia:)

Służymy informacją na temat działalności naszej organizacji i zachęcamy do wspólnego działania!

Powrót

Opublikowane w
Witajcie na naszej nowej stronie internetowej!

Pół roku temu postanowiliśmy odświeżyć wizerunek Związku: zaczęliśmy od remontu biura, następnie zajęliśmy się tworzeniem nowego logo. Powstał nowy fanpage na fb oraz ta oto strona internetowa!

Teraz będziecie mogli być na bieżąco: zaglądajcie do nas często!

Powrót