bhp – Związek Zawodowy Aktorów Polskich

Przepisy nie regulują minimalnej temperatury w otwartej przestrzeni, w której mogą pracować pracownicy. Natomiast jeśli pracodawca w porze zimowej nie realizuje właściwie obowiązków BHP względem pracowników zatrudnionych na otwartej przestrzeni, musi liczyć się z możliwością powstrzymania się od pracy przez zatrudnionych.

Jaka jest minimalna temperatura pracy na wolnym powietrzu zimą?
Jakie środki ochronne pracownik powinien posiadać przy takiej pracy?

Odpowiedź

Przepisy nie regulują minimalnej temperatury w otwartej przestrzeni, w której mogą pracować pracownicy. Tym samym nie mogą oni powstrzymać się od pracy nawet podczas silnych mrozów, pod warunkiem zapewnienia przez pracodawcę właściwej odzieży ochronnej. Należy ponadto pamiętać o pomieszczeniu do ogrzania się, jak również wydawaniu posiłków oraz napojów. Jeśli pracodawca w porze zimowej nie realizuje właściwie obowiązków BHP względem pracowników zatrudnionych na otwartej przestrzeni, musi liczyć się z możliwością powstrzymania się od pracy przez zatrudnionych – w sytuacji bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia.

Uzasadnienie

Zapewnienie właściwych warunków pracy jest obowiązkiem każdego pracodawcy, niezależnie od liczby zatrudnianych pracobiorców oraz formy organizacyjno-prawnej. Rolą pracodawcy jest zapewnienie pracownikom właściwej temperatury, która jest czynnikiem wpływającym w sposób istotny na przebieg procesu pracy.

W przypadku pracowników zatrudnionych w pomieszczeniach, regulowanie temperatury nie jest sprawą szczególnie skomplikowaną. Zgodnie z § 30 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w pomieszczeniach pracy – dalej r.b.h.p., należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy – nie niższą niż 14°C – chyba że jest to niemożliwe ze względów technologicznych (np. praca w chłodniach).

W pomieszczaniach biurowych temperatura nie powinna być niższa niż 18°C. W przypadku pracowników zatrudnionych na otwartej przestrzeni nie ma granicznych wartości minimalnej temperatury w okresie zimowym, w jakiej pracownicy mogą świadczyć pracę – a poniżej której wykonywanie obowiązków nie jest możliwe. Wynika to z braku możliwości skutecznego i trwałego regulowania temperatury panującej na zewnątrz – na przestrzeni otwartej.

Pracownicy wykonujący zadania na otwartej przestrzeni narażeni są na liczne „kaprysy pogody”, zależne od pory roku. Szczególnym okresem jest tzw. pora zimowa, kiedy pracownicy pracujący na otwartej przestrzeni narażeni są na działanie nie tylko niskich temperatur, ale również śniegu oraz wiatru. Surowe środowisko pracy wiąże się z określonymi obowiązkami pracodawcy zmierzającymi do złagodzenia oddziaływania na pracownika w szczególności niskiej temperatury.

Przepis § 44 r.b.h.p. zobowiązuje pracodawcę do takiego zorganizowania stanowisk pracy znajdujących się poza pomieszczeniami, by pracownicy chronieni byli przed warunkami atmosferycznymi, w tym opadami i niską temperaturą. Realizując powyższy obowiązek, pracodawca powinien zapewnić pracownikom zatrudnionym na otwartej przestrzeni pomieszczenia do ogrzania się, które muszą znajdować się w pobliżu miejsc pracy, dawać schronienie przed opadami atmosferycznymi i niską temperaturą, a także być tak urządzone, by pozwolić na przygotowanie ciepłego posiłku. W takich pomieszczeniach powinna zostać zapewniona temperatura minimalna w wysokości 16°C. Ponadto pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.

Szczegóły w zakresie rodzajów posiłków, napojów, przypadki oraz warunki ich wydawania określone zostały uregulowane w rozporządzeniu Rady Ministrów z 28.05.1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.

Pracownicy zatrudnieni w zimie na otwartej przestrzeni powinni być również wyposażeni w odpowiednią odzież – tzw. ciepłochłonną odzież ochronną przeznaczoną do prac na otwartej przestrzeni. Rodzaje środków ochrony indywidualnej wskazuje załącznik nr 2 do r.b.h.p. W przypadku prac na zewnątrz pomieszczeń, gdzie występuje narażenie na działanie niskich temperatur, w tym złych warunków atmosferycznych pracodawca powinien zapewnić odzież ochronną, nakrycia głowy oraz środki ochrony kończyn górnych i dolnych.

Odzież ochronna powinna być prawidłowo dobrana, uwzględniając wymiary ciała użytkownika.

(źródło: www.bhp.abc.com)

Kodeks Pracy, Art. 237, 11a

§ 1. Pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące:

1. zmian w organizacji pracy i wyposażeniu stanowisk pracy, wprowadzania nowych procesów technologicznych oraz substancji chemicznych i ich mieszanin, jeżeli mogą one stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników,

2. oceny ryzyka zawodowego występującego przy wykonywaniu określonych prac oraz informowania pracowników o tym ryzyku,

3. tworzenia służby bhp lub powierzania wykonywania zadań tej służby innym osobom oraz wyznaczania pracowników do udzielania pierwszej pomocy, a także wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników,

4. przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego,

5. szkolenia pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 2. Pracownicy lub ich przedstawiciele mogą przedstawiać pracodawcy wnioski w sprawie eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zawodowych.

§ 3. Pracodawca zapewnia odpowiednie warunki do przeprowadzania konsultacji, a zwłaszcza zapewnia, aby odbywały się w godzinach pracy. Za czas nieprzepracowany w związku z udziałem w konsultacjach pracownicy lub ich przedstawiciele zachowują prawo do wynagrodzenia.

§ 4. Na umotywowany wniosek pracowników lub ich przedstawicieli dotyczący spraw zagrożenia zdrowia i życia pracowników inspektorzy pracy Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzają kontrole oraz stosują środki prawne przewidziane w przepisach o Państwowej Inspekcji Pracy.

§ 5. U pracodawcy, u którego została powołana komisja bezpieczeństwa i higieny pracy – konsultacje, o których mowa w § 1, mogą być prowadzone w ramach tej komisji, natomiast uprawnienia, o których mowa w § 2 i 4, przysługują pracownikom lub ich przedstawicielom wchodzącym w skład komisji.

§ 6. Pracownicy lub ich przedstawiciele nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla nich konsekwencji z tytułu działalności, o której mowa w § 1, 2 i 4. Dotyczy to również pracowników lub ich przedstawicieli, o których mowa w § 5.

Ustawa o Związkach Zawodowych
Rozdział 3 Uprawnienia związków zawodowych, Art. 23, pkt. 1.

Związki zawodowe sprawują kontrolę nad przestrzeganiem prawa pracy oraz uczestniczą, na zasadach określonych odrębnymi przepisami, w nadzorze nad przestrzeganiem przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Rozdział 4 Zakładowa Organizacja Związkowa, Art. 26, pkt. 3.

Do zakresu działania zakładowej organizacji związkowej należy w szczególności: sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Art. 29 [Uprawnienia w zakresie badania bezpieczeństwa pracy]

1. W razie uzasadnionego podejrzenia, że w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy zarobkowej występuje zagrożenie dla życia lub zdrowia osób, o których mowa w art. 2 ust. 1 i 4 -6, zakładowa organizacja związkowa może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o przeprowadzenie odpowiednich badań, zawiadamiając o tym równocześnie właściwego okręgowego inspektora pracy. Pracodawca jest obowiązany w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku zawiadomić zakładową organizację związkową o swoim stanowisku. W razie przeprowadzenia badań, pracodawca niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wyników badań, udostępnia te wyniki każdej działającej u niego zakładowej organizacji związkowej wraz z informacją o sposobie i terminie usunięcia stwierdzonego zagrożenia.

2. Zawiadomienie zakładowej organizacji związkowej o odrzuceniu wniosku, o którym mowa w ust. 1, lub niezajęcie przez pracodawcę stanowiska wobec tego wniosku w terminie 14 dni od dnia jego złożenia upoważnia zakładową organizację związkową do przeprowadzenia niezbędnych badań na koszt pracodawcy. O zamiarze podjęcia badań, ich zakresie oraz przewidywanych kosztach zakładowa organizacja związkowa zawiadamia pracodawcę na piśmie z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem.

3. Pracodawca może w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, zwrócić się do właściwego okręgowego inspektora pracy o ustalenie celowości zamierzonych badań lub ich niezbędnego zakresu. Przeprowadzenie badań wbrew stanowisku inspektora pracy zwalnia pracodawcę z obowiązku pokrycia kosztów tych badań.