Wzorcowy Układ Zbiorowy

16 kwi 20188 gru 2022

Zawarcie układu zbiorowego pracy następuje w drodze rokowań. Aby zbytnio nie ograniczać swobody negocjacji stron – prowadzonych w celu zawarcia układu – przepisy Kodeksu pracy określają tylko podstawowe warunki, które muszą być uwzględniane przy ustalaniu jego treści. W związku z tym strony powinny pamiętać, że:

postanowienia zawieranego układu ponadzakładowego nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych (art. 9 § 3 Kp),
zawarcie układu ponadzakładowego dla pracowników zatrudnionych w jednostkach budżetowych, zakładach budżetowych oraz gospodarstwach pomocniczych tych jednostek może nastąpić wyłącznie w ramach posiadanych środków finansowych, będących w ich dyspozycji, co musi oświadczyć organ założycielski tych jednostek we wniosku o rejestrację zawartego układu (art. 240 § 4 i 5),
postanowienia zawieranego układu nie mogą naruszać praw osób trzecich oraz określać spraw, uregulowanych w przepisach prawa pracy w sposób bezwzględnie obowiązujący (art. 240 § 2 i 3 Kp).

Strona uprawniona do zawarcia układu nie może odmówić żądaniu drugiej strony podjęcia rokowań, jeśli mają one na celu zawarcie układu dla pracowników dotąd nim nie objętych lub jeśli zmiana układu jest uzasadniona istotną zmianą sytuacji ekonomicznej lub finansowej pracodawcy, albo pogorszeniem sytuacji materialnej pracowników. Nie może ona również odmówić, jeżeli żądanie zostało zgłoszone nie wcześniej niż 60 dni przed upływem okresu, na jaki układ został zawarty, lub po dniu wypowiedzenia układu.

Podmiot występujący z inicjatywą zawarcia układu jest obowiązany powiadomić o tym każdą organizację związkową reprezentującą pracowników, dla których ma być zawarty układ, w celu wspólnego prowadzenia rokowań przez wszystkie organizacje związkowe.

Układ zawiera się w formie pisemnej na czas określony lub nieokreślony. Przed upływem terminu obowiązywania układu zawartego na czas określony strony mogą przedłużyć jego obowiązywanie lub uznać układ za zawarty na czas nieokreślony.

Układ zbiorowy pracy rozwiązuje się na podstawie zgodnego oświadczenia stron lub z upływem okresu, na który został zawarty, względnie z upływem okresu wypowiedzenia dokonanego przez jedną ze stron. Okres wypowiedzenia układu wynosi trzy miesiące, chyba że strony w układzie postanowią inaczej.

Zmiany do układu wprowadza się w drodze protokołów dodatkowych. Przy zawieraniu protokołów dodatkowych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące układów zbiorowych pracy.

Układy zbiorowe pracy podlegają rejestracji na zasadach określonych rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 4 kwietnia 2001 r. w sprawie trybu postępowania w sprawie rejestracji układów zbiorowych pracy, prowadzenia rejestru układów i akt rejestrowych oraz wzorów klauzul rejestracyjnych i kart rejestrowych (Dz. U. Nr 34, poz. 408). Rejestrację układów poprzedza badanie zgodności ich postanowień z prawem. Ponadzakładowe układy zbiorowe są rejestrowane przez ministra właściwego do spraw pracy, a zakładowe układy zbiorowe przez właściwych okręgowych inspektorów pracy.

(źródło: www.dialog.gov.pl)

WZORCOWY UKŁAD ZBIOROWY ZZAP

W większości krajów europejskich istnieją porozumienia zawarte pomiędzy aktorskimi związkami zawodowymi a odpowiednimi ośrodkami władzy, które umożliwiają zapewnienie podstawowych praw, nadają przywileje oraz regulują przepisy, które w stosunku do tak specyficznych warunków pracy, jakie posiada środowisko aktorskie, odnoszą się w sposób nieprecyzyjny i często chaotyczny. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska, po zdiagnozowaniu nurtujących, nas aktorów, zagadnień, biorąc przykład z największych artystycznych związków zawodowych Europy zachodniej a także wypełniając dyrektywy oraz rezolucje Komisji Europejskiej, UNESCO oraz FIA (International Federation of Actors), stworzyliśmy Wzorcowy Układ Zbiorowy, pierwszy z licznych tego typu dokumentów jaki chcielibyśmy wprowadzić w najbliższych latach do naszej aktorskiej praktyki.

Układ zbiorowy jest zbiorem praw i obowiązków trwale regulującym wzajemne stosunki pracodawcy i pracownika. Jego treść podlega negocjacjom a wszelkie zmiany muszą być zatwierdzone przez obie strony układu. W odróżnieniu od zwyczajowych reguł, dobrych praktyk bądź regulaminów, układ zbiorowy zawiera wyartykułowane potrzeby zarówno dyrekcji jak i zespołu aktorskiego, oraz obowiązuje ponad granicami kadencyjności dyrektora. Jest jedynym dokumentem precyzującym zasady związane z funkcjonowaniem w teatrze biorącym pod uwagę interesy wszystkich pracowników.

Od wielu lat, jako środowisko, odczuwamy coraz większy brak zrozumienia dla naszych potrzeb, coraz częściej czujemy się nie jak elita nadająca kształt polskiej kulturze ale jak zakładnicy niedoskonałych ustaw, kodeksów i umów. W obronie nie tylko naszych praw ale i narodowego dobra jakim niewątpliwie jest sztuka teatru, której czujemy się integralna częścią, chcemy przedstawić państwu tzw. wzorcowy układ zbiorowy, który jest podstawą do zawarcia dwustronnej umowy pomiędzy teatrem reprezentowanym przez jego dyrektora a komisją zakładowa związku zawodowego. Liczymy, że dzięki wprowadzeniu chociaż części zaproponowanych przez nas przepisów uda się poprawić nie tylko warunki pracy aktorów ale w szerszej perspektywie zmodernizować pracę teatrów, a co za tym idzie stworzyć sztuce teatru lepsze warunki do doskonalenia istniejących form artystycznych, a także do poszukiwania form nowych, co w naszym mniemaniu, stworzy warunki do efektywniejszego rozwoju kultury w Polsce w ogóle oraz istotnie przełoży się na jej generalny poziom.

POBIERZ CAŁY WZORCOWY UKŁAD ZBIOROWY ZZAP

Poznaj najważniejsze punkty Wzorcowego Układu Zbiorowego ZZAP

Baza wiedzy

16 kwi 201818 sty 2019

Godziny pracy

Fragment Wzorcowego Układu Zbiorowego ZZAP:

Rozdział III

ZASADY PRACY, CZAS PRACY

§9

(…) Przedmiotem stosunku pracy aktora może być jedynie gra w spektaklach oraz uczestniczenie w próbach.

§ 15

Poniedziałek jest dniem wolnym od pracy. W niedziele, święta oraz poniedziałki nie mogą odbywać się próby. W przypadku zaistnienia nadzwyczajnej sytuacji, jeśli szczególny interes Pracodawcy tego wymaga, próby mogą odbyć się w/w dni, za zgodą ZOZ. Pracownicy działu artystycznego zobowiązani są do stawienia się do obowiązku pracy minimum 45 minut przed rozpoczęciem spektaklu. Każda próba oraz spektakl liczone są jako 4 godziny pracy, chyba że dana próba lub spektakl trwają dłużej. W takim przypadku liczy się faktyczny czas trwania danej próby lub spektaklu.

(…) W jednym dniu roboczym Pracownikowi może zostać powierzony udział w dwóch zajęciach (próby lub spektakle). Za zgodą ZOZ Pracodawca może powierzyć Pracownikowi tzw. trzecie zajęcia (spektakl lub próba). Do czasu pracy wliczają się wszelkie uzasadnione czynności Pracownika zmierzające do przygotowania się do roli, w tym w szczególności nauka tekstu oraz praca konceptualna. Pracownik, za wyjątkiem prób, może przygotowywać się do roli poza teatrem. Jeżeli z uwagi na harmonogram prób oraz spektakli, jak też ilość powierzonych Pracownikowi ról, czas pracy Pracownika jest krótszy niż przewidziany wymiar czasu pracy, uznaje się że czas pracy Pracownika odpowiada przewidzianemu wymiarowi. Jeżeli Pracodawca zamierza zwrócić Pracownikowi dzień wolny w zamian za nadgodziny, zobowiązany jest powiadomić o tym Pracownika, najpóźniej na 14 dni przed planowanym dniem wolnym.

Jeżeli dni wolne od pracy w zamian za nadgodziny są wyznaczone w lipcu lub sierpniu, Pracodawca zobowiązany jest poinformować o tym aktorów do dnia 15 marca. Przy planowaniu godzin pracy należy wziąć pod uwagę zarówno potrzeby prowadzonej działalności jak i potrzeby oraz życzenia pracowników. Planowanie godzin pracy musi być powiązane z celami i wymogami artystycznymi. W miarę możliwości należy uwzględnić możliwość połączenia pracy zawodowej z życiem rodzinnym pracowników. Pracownicy mają prawo do tego, aby ich życzenia dotyczące planowania godzin pracy były brane pod uwagę przez pracodawcę. Jeśli tych życzeń nie można uwzględnić, pracodawca powinien to uzasadnić. Ma to na celu lepsze wykorzystanie dostępnych zasobów, rozwój organizacji pracy, zmniejszenie liczby nadgodzin oraz polepszenie stosunków pracy poprzez współpracę, myślenie perspektywiczne i planowanie.

Pracodawca jest zobowiązany podawać do wiadomości zespołu artystycznego ogólny trzymiesięczny harmonogram pracy,uwzględniający planowane spektakle oraz próby. Zmiana harmonogramu może nastąpić za zgodą ZOZ. Pracodawca jest zobowiązany, z 7 dniowym wyprzedzeniem, podawać do wiadomości zespołu artystycznego szczegółowy dwutygodniowy harmonogram pracy. (…) Zmiana harmonogramu może nastąpić za zgodą związków zawodowych.

W przypadku, gdy spektakl lub próba kończą się po godzinie 23, pracodawca zobowiązany jest do zorganizowania transportu członków zespołu artystycznego do miejsca zamieszkania, znajdującego się w miejscowości, w której odbywał się spektakl lub próba. Zdanie poprzednie stosuje się także w przypadku powrotu aktora po godzinie 23 z wyjazdu służbowego do miejsca siedziby Pracodawcy.

§ 16
(…) W dni ustawowo wolne od pracy spektakle mogą odbywać się jedynie za zgodą ZOZ.

§ 28

(…) Urlop powinien być zasadniczo przyznawany i wykorzystywany w powiązaniu z przerwą wakacyjną w teatrze. Na wniosek pracownika istnieje możliwość przyznania urlopu w dwóch częściach; w takim przypadku jedna część urlopu powinna wynosić co najmniej dwie trzecie urlopu przysługującego Pracownikowi oraz powinna zostać przyznana i wykorzystana podczas przerwy wakacyjnej w teatrze. Mniejsza część urlopu może zostać przyznana i wykorzystana również w innym terminie. Termin rozpoczęcia tej części urlopu powinien zostać określony przez Pracodawcę na wniosek Pracownika najpóźniej na sześć tygodni wcześniej. Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego ustala się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z ostatnich 10 miesięcy.

Dowiedz się więcej i pobierz Wzorcowy Układ Zbiorowy ZZAP!

Baza wiedzy

11 kwi 201821 sty 2019

Układ Zbiorowy

UKŁAD ZBIOROWY

Zasady ogólne

stronami uprawnionymi do zawierania Układów Zbiorowych Pracy są pracodawcy i organizacje pracowników – związki zawodowe
układy zawierane są w drodze negocjacji uprawnionych stron
treść układu jest źródłem kształtowania treści indywidualnego stosunku pracy
postanowienia Układu Zbiorowego Pracy traktowane są jako źródło przepisów prawa pracy, ale ich treść nie może być mniej korzystna dla pracowników niż przepisy Kodeksu Pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych (art. 9 KP)
powyższe nie odnosi się do innych osób objętych postanowieniami układowymi, np. emerytów, rencistów czy członków rodziny pracownika
postanowienia normatywne układu sankcjonowane są przez państwo.

Zakres przedmiotowy układu

Postanowienia normatywne:
a) płacowe
b) pozapłacowe

Postanowienia obligacyjne
a) publikacja układu
b) ocena funkcjonowania

Inne
a) Fundusz świadczeń

Zawieranie Układu

Art. 241
§ 1. Zawieranie układu następuje w drodze rokowań
§ 2.

Podmiot występujący z inicjatywą zawarcia układu jest zobowiązany powiadomić o tym każdą organizację związkową reprezentującą pracowników, dla których ma być zawarty układ, w celu wspólnego prowadzenia rokowań przez wszystkie organizacje związkowe.
§ 3.

Strona uprawniona do zawarcia układu nie może odmówić żądaniu drugiej strony podjęcia rokowań: 1) W celu zawarcia układu dla pracowników nie objętych układem, 2) w celu zmiany układu uzasadnionej istotną zmianą sytuacji ekonomicznej bądź finansowej pracodawców lub pogorszeniem się sytuacji materialnej pracowników, 3) jeżeli żądanie zostało zgłoszone nie wcześniej niż 60 dni przed upływem okresu, na jaki układ został zawarty, albo po dniu wypowiedzenia układu.

>Każda ze stron jest obowiązana prowadzić rokowania w dobrej wierze i z poszanowaniem słusznych interesów drugiej strony. Oznacza to w szczególności:

uwzględnienie postulatów organizacji związkowej uzasadnionych sytuacją ekonomiczną pracodawców,
powstrzymywanie się od wysuwania postulatów, których realizacja w sposób oczywisty przekracza możliwości finansowe pracodawców,
poszanowanie interesów pracowników nie objętych układem

Wypowiadanie Układów Zbiorowych Pracy

Wyrok SN z dnia 11 marca 2014 r., III PK 78/13. Stan prawny od 26 listopada 2002 roku. Strony układu zbiorowego pracy nie mogą wprowadzać do jego treści postanowień ograniczających możliwość rozwiązywania układu z uwagi na bezwzględnie wiążący charakter normy z art. 241 par. 1 KP.

Co po wypowiedzeniu układu?

Art. 241
§ 1.

Korzystniejsze postanowienia układu, z dniem jego wejścia w życie, zastępują z mocy prawa pracy warunki umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy.

§ 2.

Postanowienia układu mniej korzystne dla pracowników wprowadza się w drodze wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy.

Przy wypowiedzeniu dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy nie mają zastosowania przepisy ograniczające dopuszczalność wypowiadania warunków takiej umowy lub aktu.

Porozumienia zawieszające stosowanie źródeł prawa pracy

Art. 241 KP
§ 1.

Ze względu na sytuację finansową pracodawcy strony układu zakładowego mogą zawrzeć porozumienie o zawieszeniu stosowania u danego pracodawcy, w całości lub w części, tego układu oraz układu ponadzakładowego bądź jednego z nich, na okres nie dłuższy niż 3 lata. W razie gdy u pracodawcy obowiązuje jedynie układ ponadzakładowy, porozumienie o zawieszeniu stosowania tego układu lub niektórych jego postanowień mogą zawrzeć strony uprawnione do zawarcia układu zakładowego.
§ 2.

Porozumienie, o którym mowa w paragrafie 1, podlega zgłoszeniu do rejestru odpowiednio układów zakładowych lub układów ponadzakładowych. Ponadto informację o zawieszeniu stosowania układu ponadzakładowego strony porozumienia przekazują stronom tego układu.
§ 3.

W zakresie i przez czas określony w porozumieniu, o którym mowa w paragrafie 1, nie stosuje się z mocy prawa wynikających z układu ponadzakładowego oraz z układu zakładowego warunków umów o pracę i innych aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunków pracy.

POZNAJ WZORCOWY UKŁAD ZBIOROWY ZZAP!

Ustawa o związkach zawodowych
Rozdział 2 Tworzenie związków zawodowych, Art. 21. [Rokowania zbiorowe i układy zbiorowe pracy]

1. Na zasadach ustalonych odrębnymi przepisami związkom zawodowym przysługuje prawo prowadzenia rokowań zbiorowych oraz zawierania układów zbiorowych pracy, a także innych porozumień przewidzianych przepisami prawa pracy.

2. W gałęziach pracy nieobjętych układami zbiorowymi regulacja warunków pracy i płacy wymaga konsultacji ze związkami zawodowymi.

3. Przepisy działu jedenastego ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy stosuje się odpowiednio do innych niż pracownicy osób wykonujących pracę zarobkową oraz ich pracodawców, a także do organizacji zrzeszających te podmioty.