Naszym CELEM jest budowanie jedności środowiska aktorskiego poprzez:

ustalenie rekomendowanych stawek minimalnych w wybranych produkcjach
– wprowadzenie Zakładowego Układu Zbiorowego w celu zapewnienia godnych warunków pracy (wymiar czasu pracy, nadgodziny, dni wolne, urlopy);
– zapewnienie warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i pogłębiania wiedzy.

Chcesz czegoś więcej się o nas dowiedzieć? Wybierz jeden z poniższych działów:

Wzorcowy Układ Zbiorowy

W większości krajów europejskich istnieją porozumienia zawarte pomiędzy aktorskimi związkami zawodowymi a odpowiednimi ośrodkami władzy, które umożliwiają zapewnienie podstawowych praw, nadają przywileje oraz regulują przepisy, które w stosunku do tak specyficznych warunków pracy, jakie posiada środowisko aktorskie, odnoszą się w sposób nieprecyzyjny i często chaotyczny. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska, po zdiagnozowaniu nurtujących, nas aktorów, zagadnień

czytaj dalej

Członkostwo FIA



FIA to Międzynarodowy Związek Aktorów, jest organizacją pozarządową reprezentującą aktorskie związki zawodowe, cechy i stowarzyszenia na całym świecie. Wypowiada się w sprawach zawodowych i interesach aktorów (w filmie, telewizji, radiu, teatrze i show na żywo), radiowców, tancerzy, piosenkarzy, artystów rewii, cyrkowców i innych, z wyjątkiem muzyków i twórców sztuki wizualnej.

FIA jest całkowicie organizacją a-polityczną, oddaną polityce równych szans

 

czytaj więcej

Szkolenia dla członków ZZAP

Członkowie ZZAP mogą aktywnie doskonalić swoje umiejętności poprzez szkolenia organizowane przez ZZAP. W ramach szkoleń w sposób przystępny przekazywana jest wiedza z zakresu prawa pracy, rynku pracy, castingów i udoskonalania warsztatu pracy aktorów.

czytaj dalej

Benefity dla członków ZZAP

Aktorki i aktorzy dzięki członkostwu ZZAP mogą skorzystać z pakietów medycznych Medicover, a dzięki licznym tańszym wejściówkom do teatrów są aktywnymi odbiorcami licznych spektakli. Jednak to nie wszystko, zobacz co ZZAP może Ci dać!

czytaj dalej



Opublikowane w
Po międzynarodowym seminarium na temat AI w Warszawie

W dniach 9 –10 grudnia w Muzeum Chopina przy Narodowym Instytucie Fryderyka Chopina w Warszawie odbyło się międzynarodowe seminarium z cyklu „Live Performance Capacity Building”, poświęcone zagadnieniu sztucznej inteligencji (AI). Spotkanie zorganizowane zostało przez UNI global union we współpracy z Pearle* Live Performance Europe oraz FIA – International Federation of Actors, ze wsparciem Unii Europejskiej.

W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele związków zawodowych i organizacji branżowych zrzeszających artystów, a także innych pracowników kultury, działających w całej Europie, tzw. partnerów społecznych. ZZAP reprezentowali wiceprzewodniczący Zarządu Głównego Konrad Michalak oraz koordynatorka kreatywna projektów Julia Hoczyk.

Seminarium składało się z kilku modułów. Na pierwszy dzień złożyły się prezentacje o charakterze teoretyczno-prawnym, niepozbawione jednak odniesień do praktyki. Agnieszka Paczyńska, badaczka współpracująca z FIA w kontekście dialogu społecznego, zaprezentowała najważniejsze elementy i wnioski z raportu „AI unplugged: the perspective of the live performance sector”. Kluczowa dla całego wydarzenia była zawarta także w powyższym tekście definicja sztucznej inteligencji według OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju):

„System sztucznej to jako system maszynowy, który dla celów jawnych lub ukrytych dokonuje wniosków na podstawie otrzymanych danych wejściowych (tzw. input), w jaki sposób generować dane wyjściowe (tzw. output), takie jak prognozy, treści, zalecenia lub decyzje, które mogą wpływać na środowisko fizyczne lub wirtualne. Różne systemy sztucznej inteligencji różnią się poziomem autonomii i zdolności adaptacyjnych po wdrożeniu”.

W raporcie znalazło się:

· krótkie zestawienie możliwych zastosowań sztucznej inteligencji w sektorze sztuk performatywnych; zarysowanie pola prawnego w odniesieniu do AI, w tym takich zagadnień jak trenowanie modeli sztucznej inteligencji, transparentność i wynagrodzenie;

· dotychczasowe stanowiska partnerów społecznych w sprawie AI w kulturze i sztuce (dokumenty i rekomendacje);

· możliwości zastosowania sztucznej inteligencji w tym obszarze;

· ryzyka związane z ekspansją sztucznej inteligencji ryzyka;

· wnioski i rekomendacje na przyszłość, z zaznaczeniem, że AI ACT to unijne rozporządzenie, które jest początkiem drogi w stronę regulacji związanych ze sztuczną inteligencja w sektorze kultury i sztuki w Europie, a nie jej końcem.

Wątek regulacji prawnych, możliwości i zagrożeń związanych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w sektorze kreatywnym kontynuowała prawniczka Gabriela Kadlecová w niezwykle kompleksowym i całościowym wystąpieniu „Legal impacts of AI in the live performance sector”. W swojej prezentacji przedstawiła najważniejsze narzędzia AI wykorzystywane zarówno w sektorze kultury i sztuki, jak i powszechnie. Omówiła także ryzyka z nimi związane oraz to, w jaki sposób AI ACT oraz AI Liability Directive (dyrektywa UE dotycząca odpowiedzialności za błędy AI) i kolejne regulacje będą starały się im zapobiec. Przywołała przy tym obecne prawodawstwo na poziomie unijnym (mające odzwierciedlenie w legislacji poszczególnych krajów), które można odnieść do AI, jak m.in.

· regulacje prawne w zakresie prawa autorskiego i własności intelektualnej

· prawa osobiste

· ochrona danych osobowych

· prawo pracy

· zapobiegania dyskryminacji

Zestawiała je z planowanymi w tych zakresach regulacjami na poziomie unijnym, które będą wdrażane w latach 2025–2027 oprócz podstawowych aktów prawnych związanych bezpośrednio z AI.

Prelegentka przedstawiła też systemy i praktyki AI w podziale na kilka kategorii: zakazane, stwarzające wysokie ryzyko, ogólnego zastosowania oraz inne. Wszystkie z nich, poza, co jasne, pierwszym, odnosiła do istniejących i planowanych regulacji prawnych na poziomie unijnym. Dla przykładu AI ogólnego zastosowania, czyli m.in. ChatGPT, Midjourney i Gemini będą dozwolone pod warunkiem:

· prowadzenia dokumentacji technicznej;

· zgodności z dyrektywą o prawach autorskich;

· zapobiegania generowaniu nielegalnych treści;

· publikowania informacji o treściach na których dany system został przeszkolony.

Ma to zostać uregulowane poprzez zasady transparentności, bezpieczeństwa i uczciwości/ rzetelności (fairness), nad których wdrożeniem od sierpnia 2025 pracuje European AI Office. Omówiła także kwestię dotyczącą możliwego wykorzystania pracy twórczej poszczególnych osób do trenowania modeli AI, z przywołaniem tzw. text and data mining, czyli wyjątku dotyczącego eksploracji tekstów i danych. Wyjątek obowiązuje tylko wtedy, gdy nie zostało to wyraźnie zastrzeżone przez podmioty praw i gdy dzieje się to w odpowiedni sposób (zgodnie z dyrektywą DSM). Przytoczyła możliwe kontrowersje i implikacje prawne dotyczące powyższego wyjątku i dotychczasowe działania wybranych organizacji społecznych i artystów na tym polu. Zaprezentowała możliwe, jeszcze nieuregulowane metody, za pomocą których można wyrazić swój sprzeciw wobec powyższego wyjątku (jest to tzw. opcja opt-out), a także sprawdzić, czy nasze prace zostały wykorzystane do trenowania sztucznej inteligencji. W wystąpieniu Kadlecovej, podobnie jak wcześniej w raporcie Paczyńskiej i w otwartej dyskusji uczestników wydarzenia, pojawiły się kwestie związane z oznaczaniem dzieł zrealizowanych z użyciem sztucznej inteligencji (w tym – stopnia jej wykorzystania).

Podobne zagadnienia powróciły kolejnego dnia podczas porannej prezentacji z NTGent w Belgii oraz panelu z udziałem artystów, którzy w swojej pracy korzystają z narzędzi AI. W dyskusji prowadzonej przez Dearbhal Murphy, zastępczynię sekretarza generalnego FIA, wzięli udział:

· Marius Steffens, realizator światła i menedżer projektów, związany z Chauvet lighting oraz największym związkiem zawodowym w Niemczech – ver.di;

· Bertalan Temesi, muzyk z Węgier, należący do MZTSZ (Związku Węgierskich Muzyków i Tancerzy);

· dwójka choreografów i tancerzy: Zuzanna Kasprzyk z Polski i Alexander Quetell z Niemiec, związany z niemieckim związkiem artystów scenicznych GDBA.

Paneliści podzielili się swoim zróżnicowanym doświadczeniem dotyczącym pracy z AI – od pierwszego kontaktu z narzędziami sztucznej inteligencji do świadomej z nimi pracy, np. w celu jej przyspieszenia i zwiększenia efektywności, tam, gdzie nie jest wymagana kreatywność, aż po realizacje spektakli z wykorzystaniem AI. Swoimi zmaganiami twórczymi w ostatnim aspekcie podzieliła się Zuzanna Kasprzyk, która w 2023 wspólnie z Andrzejem Molendą i Pawłem Gralą przygotowała spektakl „CyberWill” z użyciem ChataGPT jako jednego z wirtualnych performerów. Okazało się, że nie jest to narzędzie idealne, a co więcej, podszyte wieloma uprzedzeniami. Kwestie możliwych zagrożeń związanych ze stereotypizacją, choćby płciową, czy rasową, pojawiały się także w wystąpieniach dzień wcześniej. Warto więc zaznaczyć, że obecnie narzędzia AI nie są pod tym względem transparentne i planowane przepisy prawa mają to zmienić. Wszystko zależy od tego, na jakich danych i w jaki sposób trenowane są dane modele sztucznej inteligencji.

Podkreślano także szybkie starzenie się kolejnych wersji poszczególnych programów/narzędzi, a tym samym konieczność aktualizacji prac wykonanych przy wykorzystaniu wersji wcześniejszych. Choreograf Alexander Quetell zaproponował uczestnikom krótkie ćwiczenia, które pozwoliły na własnym ciele zrozumieć wciąż (na szczęście!) istniejącą przewagę człowieka nad AI, związaną z tzw. czuciem głębokim (propriocepcją) i somatycznym odbiorem świata.

W dalszej części spotkania odbyła się dyskusja panelowa na temat wpływu sztucznej inteligencji na zadania administracyjne, komunikację, marketing itp. Na dyskusję złożyły się prezentacje Tiny Lorenz kierowniczka Department Artistic Research & Development „Hertzlab” ZKM | Center for Art and Media w Karlsruhe, Siny Schmidt, koordynatorki projektu „Smart Theater Service”z DBV (Deutscher Bühnenverein reprezentujący ponad 400 teatrów i zespołów teatralnych, baletowych oraz orkiestr w Niemczech), Katrijn De Wit, kierowniczka komunikacji i marketing z DeSingel arts venuew Antwerpii. Towarzyszyła im rozmowa między prelegentkami, a całość poprowadziła Anita Debaere, dyrektorka Pearle*. Podczas panelu można było dowiedzieć się bardzo szczegółowo, w jaki sposób narzędzia AI mogą usprawnić pracę badawczą i administracyjną, poprzez tworzenie zintegrowanych systemów baz danych i współdzielonych procesów pracy. Dzięki temu poszczególne działy w instytucjach teatralnych, nowoczesnych centrach kultury i sztuki itp. nie zostają zostawione same z poszczególnymi projektami i problemami. Każdy aspekt działalności instytucji zostaje wpisany w całościowy i zespołowy proces pracy na jej rzecz, również w kontekście projektowania treści cyfrowych. Co ważne, w procesie tym uwzględnione jest także szeroko zakrojone myślenie o publiczności, badanie jej nawyków, przyzwyczajeń, sposobów zachowania zarówno w środowisku realnym – w instytucji, jak i wirtualnym – na stronie internetowej, czy w aplikacji. Warto jednak podkreślić, że tak duże zmiany nie zachodzą z dnia na dzień – dla przykładu w DeSingel, proces transformacji cyfrowej całej organizacji zajął 10 lat i wciąż, w mniejszym zakresie, jest kontynuowany.

*** Seminarium w Warszawie było jednym ze stałego cyklu międzynarodowych seminariów dotyczących sektora sztuk performatywnych. Kolejne spotkanie zaplanowane jest w przyszłym roku i w ostatniej części spotkania uczestnicy mogli zgłosić swoje propozycje tematyczne związane z wyłonionymi wcześniej w ankiecie obszarami.

Artystycznym finałem wydarzenia był recital fortepianowy w wykonaniu Krzysztofa Wiercińskiego.

Powrót

Opublikowane w
Co będzie zawierać projekt ustawy o zabezpieczeniu społecznym osób wykonujących zawód artystyczny?

22 października 2024 r. w cyklu debat przed nadchodzącym współKongresem Kultury odbyła się debata on-line poświęcona ustawie o zabezpieczeniu społecznym osób wykonujących zawód artystyczny. Uczestniczyli w niej Maciej Dydo i Adrianna Szubielska-Malińska z Departamentu Prawa Autorskiego i Filmu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, opiekuni procesu legislacyjnego tej ustawy. Spotkanie poprowadziła Marta Miłoszewska z Gildii Polskich Reżyserek i Reżyserów Teatralnych.

W pierwszej części przedstawiciele DPAiF zaprezentowali kluczowe założenia projektu, w drugiej aktywni uczestnicy debaty na ZOOM-ie, reprezentujący szeroko rozumiane środowisko artystyczne, mogli zadawać pytania.

Najważniejsze założenia projektu ustawy:

  1. Punktem wyjścia dla ustawy stał się raport Policzone i policzeni. Artyści, twórcy i wykonawcy w Polsce 2024, zrealizowany przez zespół pod kierunkiem prof. Doroty Ilczuk i Anny Karpińskiej z Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Wedle zebranych danych środowisko artystów, artystek, twórców, twórczyń oraz wykonawców i wykonawczyń w Polsce liczy ok. 62,4 tys. osób. Z tej grupy ok. 69% ma dochody poniżej średniego wynagrodzenia w Polsce, 30% – poniżej wynagrodzenia minimalnego. Tylko 8% osób zatrudnionych jest w oparciu o umowę o pracę na czas nieokreślony, aż 51% – w oparciu o umowy o dzieło i zlecenia.

 

  1. Ustawa będzie miała na celu „wpięcie” do systemu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych tych artystów, którzy do tej pory nie mieli takiej możliwości, osiągane dochody nie pozwalały im bowiem na dobrowolne ubezpieczenie. Ustawa ma zasypać tę systemową lukę. Wedle szacunków MKiDN obejmie ona połowę wszystkich artystów pracujących w Polsce, czyli ponad 30 tys. osób.

 

  1. Artyści zyskają:
  • zasiłki chorobowe (L4)
  • zasiłki macierzyńskie i tacierzyńskie
  • rentę z tytułu niezdolności do pracy
  • prawo do emerytury

 

  1. Uprawnione do skorzystania z dopłat do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych będą wszystkie osoby, które i spełnią określone kryteria dochodowe, podane już podczas konferencji prasowej ministry Hanny Wróblewskiej, a wcześniej uzyskają status artysty zawodowego. W 2025 r. będzie to 5832,50 zł brutto, od 2026 r. – 6337,50 zł, znacząco więcej, ponieważ zmieni się sposób naliczania płacy minimalnej, która odtąd będzie wynosiła 55% średniego wynagrodzenia w Polsce.

 

  1. Ustawodawcy biorą pod uwagę ogromne zróżnicowanie dochodów indywidualnych artystów i artystek w stosunku rocznym i kilkuletnim, dlatego kryterium dla dopłat do ubezpieczenia będzie dochód z ostatnich 3 lat. Będzie to dochód całościowy, dotyczący także pracy zarobkowej, która nie jest pracą artystyczną. W przypadku, gdy dochód osiągany jest wyłącznie z tytułu umów o dzieło i osoba spełnia kryteria dochodowe, dopłata do ubezpieczenia wynosić będzie 100%.

 

  1. Przyznawaniem statusu będą zajmować się Komisje Opiniujące, działające w ramach nowo powołanego Instytutu Artysty Zawodowego (IAZ) w strukturach MKiDN. W skład Komisji Opiniujących wejdą przedstawiciele środowisk twórczych i artystycznych (90 osób) oraz przedstawiciele MKiDN, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i ZUS (24 osoby). Z tej puli będą wyłaniane 3-osobowe zespoły, które będą podejmowały decyzje o przyznaniu statusu artysty. Co ważne, decyzje te będą dotyczyły jedynie wykonywanego zawodu (w ciągu ostatnich 3 lat, dorobek twórczy jako weryfikator) i wynikających z tego faktu systemowych uprawnień. Oceny nie będą miały charakteru merytoryczno-wartościującego, status artysty nie zastąpi więc certyfikatów stricte.

 

  1. Status artysty zawodowego będzie przyznawany na okres 5 lat, po tym czasie będzie musiał zostać ponownie zweryfikowany. Po 10 latach status zostanie przyznany dożywotnio, ale beneficjenci ustawy będą musieli informować o każdej zmianie swojej sytuacji zawodowej. Ustawodawcy uwzględniają także: możliwość przerwy w wykonywaniu zawodu, nie większą jednak niż 5 lat; przerwę spowodowaną urlopem macierzyńskim i tacierzyńskim.

 

  1. Od decyzji Komisji Opiniującej będzie przysługiwało odwołanie, zgodnie z trybem administracyjnym: do dyrektora IAZ, do MKiDN, a jeśli ta droga zawiedzie – do WSA (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego).

 

  1. Projekt ustawy przewiduje także system jednorazowych zapomóg dla artystów i twórców w trudnej sytuacji materialnej.

 

  1. Źródłem finansowania dopłaty do składek społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego będzie Fundusz Wsparcia Artystów Zawodowych. Środki pochodzić będą wyłącznie z budżetu państwa i reprezentanci DPAiF wyrażają nadzieję, że nie wpłynie to na zmniejszenie budżetu przeznaczonego na dotychczasową działalność MKiDN.

 

  1. Szacowane koszty realizacji zobowiązań wynikających z ustawy w 2025 r. wynosić będą ok. 500 mln zł, z czego 290 mln zł – na dopłaty i zapomogi. Pozostała koszty będą związane z obsługą administracyjną.

 

  1. Kalendarz prac nad projektem ustawy:
  • listopad/grudzień 2024 r. – otwarte konsultacje społeczne
  • styczeń 2025 – przesłanie projektu ustawy do uzgodnień międzyresortowych
  • luty 2025 r. – wniesienie projektu do SKRM (Stałego Komitetu Rady Ministrów)
  • I kwartał 2025 r. – przedłożenie projektu radzie Ministrów

 

Ważne! Uwagi do opublikowanego w projektu ustawy mogą zgłaszać wszystkie organizacje twórcze, również takie, do których DPAiF nie skieruje bezpośredniego zaproszenia do konsultacji. Są one również otwarte dla osób indywidualnych.

O dalszych pracach związanych z ustawą będziemy Was informować na bieżąco.

Osoby zainteresowane bardziej szczegółowymi informacjami zapraszamy do zapoznania się z zapisem debaty na profilu FB TRAFO w Szczecinie – gospodarza spotkania: https://fb.watch/vnGAxCyvJg/

 

 

 

 

Powrót

Opublikowane w
Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych

Z niezwykłą satysfakcją dzielimy się informacją, że 14 sierpnia 2024 roku Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawy o ochronie baz danych oraz ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi.

Zwieńczyło to wieloletnie starania całego środowiska artystycznego, szczególnie zintensyfikowane w ciągu ostatnich kilku miesięcy w działaniach środowiskowej koalicji tantiemyzinternetu.pl, zainicjowanej przez SFP-ZAPA, w które aktywnie zaangażowany był od początku także Związek Zawodowy Aktorów Polskich.Oprócz tantiem z Internetu dla twórców (prawa do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym) ustawa reguluje także m.in. kwestie wynagrodzenia z tytułu reemitowania  utworów audiowizualnych. Wprowadzenie tych zapisów to ogromny sukces środowiska twórczego i kreatywnego w Polsce. Gratulujemy wszystkim, którzy walczyli o te zmiany!

Informacja prasowa na temat ustawy opublikowana przez kancelarię Prezydenta RP:

Celem ustawy jest zapewnienie spójności przepisów krajowych przepisami dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 17 kwietnia 2019 r.:

1) dyrektywy 2019/789 ustanawiającej przepisy dotyczące wykonywania praw autorskich i praw pokrewnych mające zastosowanie do niektórych transmisji online prowadzonych przez organizacje radiowe i telewizyjne oraz do reemisji programów telewizyjnych i radiowych oraz zmieniającej dyrektywę Rady 93/83/EWG (Dz. Urz. UE L 130 z 17.05.2019, str. 82), oraz

2) dyrektywy 2019/790 w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE (Dz. Urz. UE L 130 z 17.05.2019, str. 92).

Aby zrealizować wyżej wymieniony cel ustawodawca znowelizował ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawę z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych.

W ustawie uregulowano kwestie związane m.in. z ujednoliceniem zasad licencjowania usług reemitowania utworów oraz rozpowszechnianiem programów radiowych i telewizyjnych udostępnionych w drodze wprowadzenia bezpośredniego. Wprowadzono także dozwolony użytek na potrzeby naukowe, dydaktyczne i zachowania zbiorów, rozszerzoną licencje zbiorową, nowe prawo pokrewne dla wydawców prasy oraz nową postać dozwolonego użytku baz danych objętych ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Ustawa wprowadza przepisy dookreślające konieczność zagwarantowania twórcom godziwego i odpowiedniego do zakresu udzielonego prawa, charakteru i zakresu korzystania oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu wynagrodzenia. Współtwórcy utworu audiowizualnego oraz artyści wykonawcy będą uprawnieni m.in. do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym oraz stosownego wynagrodzenia z tytułu reemitowania utworu. W ustawie określono także, że artyści wykonawcy utworu literackiego, publicystycznego, naukowego, muzycznego lub słowno-

muzycznego, w tym artyści wykonawcy opracowania takiego utworu, będą uprawnieni do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utrwalenia artystycznego wykonania w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. Przepisy umożliwiają przeprowadzenie mediacji między wydawcami a platformami cyfrowymi w przedmiocie określenia wynagrodzenia. Organem właściwym dla przeprowadzenia tych mediacji będzie Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

Ustawa co do zasady ma wejść w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 21, który wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia (jest to przepis określający, że artyści wykonawcy utworu literackiego, publicystycznego, naukowego, muzycznego lub słowno-muzycznego będą uprawnieni do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utrwalenia artystycznego wykonania w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym).

Powrót

Opublikowane w
Lipcowe prace legislacyjne związane z ustawą o zmianie ustawy o prawach autorskich

W lipcu odbyło się wiele oficjalnych działań związanych z procesem legislacyjnym dotyczącym rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw, miały one na celu dyskusję nad proponowanymi przez poszczególne gremia zawodowe oraz parlamentarzystów poprawkami do projektu. Poniżej prezentujemy zestawienie tych działań w porządku chronologicznym:

  • 11 lipca w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej (RP) odbyło się posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu. Była na nim obecna także reprezentacja środowiskowej koalicji filmowej tantiemyzinternetu.pl. W imieniu aktorów głos zabrał Maksymilian Rogacki, Przewodniczący Zarządu Głównego ZZAP Związek Zawodowy Aktorów Polskich, który tak jak jego poprzednicy sprzeciwiał się poprawce zmieniającej definicje reemisji i nadawania. Więcej informacji: https://zzap.intui.eu/aktualnosci/wnioski-po-posiedzeniu-senackiej-komisji-kultury-i-srodkow-przekazu/ 
  • 23 lipca – ponowne posiedzenie Komisji Kultury i środków Przekazu w Senacie, z udziałem przedstawicieli środowiskowej koalicji filmowej. Senatorowie i senatorki przyjęli projekt bez poprawek;
  • 24 lipca – posiedzenie Senatu RP i głosowanie nad projektem ustawy. Przyjęcie projektu ustawy z uwzględnieniem zapisów dotyczących tantiem z Internetu i reemisji oraz poprawek postulowanych przez wydawców i dziennikarzy;
  • 25 lipca – posiedzenie sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu;
  • 26 lipca – głosowanie nad projektem ustawy w Sejmie RP. Przyjęcie projektu ustawy, z uwzględnieniem poprawek Senatu RP, i przekazanie jej do podpisu Prezydentowi Andrzejowi Dudzie;
  • 31 lipca o 15.00 odbyło się spotkanie reprezentantów;  środowiskowej koalicji filmowej z Prezydentem RP p. Andrzejem Dudą. W spotkaniu wziął udział także przewodniczący ZZAP Maksymilian Rogacki. Podczas wizyty przedstawiciele twórców, aktorów i producentów wyjaśniali Prezydentowi znaczenie tej ustawy dla swojej pracy i to, co szczególnie podkreślał Dominik Skoczek z SFP-ZAPA: dzięki jej zapisom możliwe będzie „wyrównanie szans polskich artystów na konkurencyjnym rynku cyfrowej dystrybucji filmów”.  https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/spotkanie-prezydenta-z-przedstawicielami-tworcow,89623

Czekamy już tylko na podpis Prezydenta RP Andrzeja Dudy pod projektem ustawy, która zapewni twórcom tantiemy z Internetu i reemisji.

Powrót

Opublikowane w
Wnioski po posiedzeniu senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu

Dzisiaj, tj. 11 lipca 2024 roku, odbyła się senacka Komisja Kultury i Środków Przekazu, podczas której został omówiony projekt zmiany Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Podczas Komisji mogły wypowiedzieć się różne strony i grupy zawodowe zainteresowane proponowanymi zmianami.

W czasie ponad 2,5-godzinnych obrad wypowiedziało się wielu przedstawicieli twórców, producentów, artystów-wykonawców, wydawców i mediów, a także Big Techów i nadawców.

W związku z umową rządu z przedstawicielami mediów – nie odbyło się dziś głosowanie nad poprawkami. Ma się ono odbyć na kolejnej Komisji Kultury i Środków Przekazu zwołanej na 23 lipca o godz. 10:00. Bardzo liczymy na to, że w tym samym tygodniu ustawa w końcu zostanie przegłosowana w Senacie na korzyść dla polskich filmowców i artystów wykonawców!

W imieniu aktorów wypowiedział się na Komisji Maksymilian Rogacki, Przewodniczący Zarządu Głównego ZZAP, przeciwko poprawce ZASP-u zmieniającej definicje reemisji i nadawania:

„W naszej ocenie zmiany te mogą sparaliżować system wypłacania tantiem i postawić nas w jeszcze trudniejszej sytuacji materialnej. Narażanie nas na to uważamy za wręcz szalone. Uważamy, że przepisy z projektu ustawy dają stuprocentową podstawę prawną do osiągnięcia sukcesu w negocjacjach z nadawcami, platformami i sieciami kablowymi oraz jak najszybsze wypłacanie należnych nam tantiem przez reprezentujący nas OZZ. My nie mamy czasu, jesteśmy zawodowcami i z tytułu naszego zawodu oczekujemy na należne nam wynagrodzenie.”

Powrót

Opublikowane w
Sejm przyjął projekt nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

W piątek 28 czerwca 2024 r. w Sejmie RP odbyło się głosowanie nad projektem ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw, wdrażający do polskiego prawa dwie unijne dyrektywy – nr 2019/790 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym, zwaną dyrektywą DSM, oraz dyrektywę satelitarną kablową (SAT-CAB 2). Ustawa została przyjęta.

Jest to wielki sukces całego środowiska artystycznego zrzeszonego w koalicji tantiemyzinternetu, powstałej z inicjatywy Stowarzyszenie Filmowców Polskich – Związek Autorów i Producentów Audiowizualnych (SFP ZAPA). Ustawa rozszerza zakres dyrektywy DSM, dzięki czemu polscy twórcy uzyskają tantiemy z tytułu eksploatacji ich autorskich dzieł audiowizualnych oraz dzieł z ich udziałem na platformach VOD /streamingowych, a także tantiemy dla wykonawców audiobooków i słuchowisk. Drugi akt prawny gwarantuje natomiast otrzymywanie tantiem z tytułu reemitowania przez dystrybutorów telewizyjnych sieci kablowych i cyfrowych. W obu przypadkach koniecznie jest pośrednictwo OZZ (Organizacji Zbiorowego Zarządzania). Ostatnia kwestia wzbudziła kontrowersje, ponieważ w ostatniej chwili, podczas drugiego czytania projektu w sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu w środę 26.06.2024 r., jedno z politycznych ugrupowań (partia Polska2050) za pomocą niekorzystnej poprawki dotyczącej definicji reemisji, mogło pozbawić aktorów i twórców dużej części ich tantiem Z definicji została bowiem wyłączona najbardziej popularna technika przekazu programów telewizyjnych określana dotychczas jako wprowadzanie bezpośrednie. ZZAP zasięgnął opinii International Federation of Actors (FIA), która monitorowała proces transpozycji dyrektyw DSM I SAT-CAB 2 w Unii Europejskiej, co pośrednio, wraz argumentami SFP – ZAPA („Przepisy w takim kształcie stanowią zagrożenie dla funkcjonujących od wielu lat na rynku umów z operatorami sieci kablowych i platform satelitarnych, ale także są niezgodne z dyrektywą SAT-CAB 2, którą mają wdrażać”, stało się przyczyną wycofania poprawki:

„Co jest jasne, to fakt, że bezpośrednie wprowadzanie jest teraz pojedynczym aktem komunikacji z publicznością, za który zarówno nadawca, jak i operator kablowy/platforma/dystrybutor są odpowiedzialni (ale nie współodpowiedzialni) i muszą uzyskać zezwolenie od posiadaczy praw do treści. W ten sposób dyrektywa rozwiązuje lukę prawną, która przez długi czas była wykorzystywana przez nadawców i platformy/dystrybutorów/operatorów kablowych w celu uniknięcia płacenia za tego typu transmisję: nadawcy w rzeczywistości argumentowali, że operator sieci był podmiotem dokonującym aktu publicznego udostępniania, podczas gdy ten ostatni sprzeciwiał się, że był jedynie środkiem technicznym, że nie było „jednoczesnej retransmisji” (a zatem nie było potrzeby płacenia przez nich prawa do retransmisji) i że nadawca był jedynym podmiotem odpowiedzialnym. Teraz są nimi obaj. Państwa członkowskie zachowują swobodę w określaniu warunków uzyskiwania zezwoleń od podmiotów praw autorskich i mogą zdecydować się na stosowanie obowiązkowego zbiorowego zarządzania w zakresie rozliczania praw przez platformy. W rzeczywistości większość państw członkowskich wdrożyła system obowiązkowego zbiorowego zarządzania w zakresie retransmisji w odniesieniu do działalności dystrybutorów polegającej na transmisji programów otrzymanych w drodze bezpośredniego wprowadzania. Zrobiły to, ponieważ ich działalność polegająca na dystrybucji programów jest taka sama, niezależnie od tego, w jaki sposób otrzymali sygnały.

Każda inna opcja, która może być przewidziana, byłaby błędem. Mogłoby to jedynie dać dodatkowe argumenty operatorom odmawiającym płacenia swojego udziału”.

Projekt ustawy zostanie teraz skierowany do głosowania w Senacie RP, a następnie na podpis Prezydenta.

Powrót

Opublikowane w
ZZAP zasięgnął opinii International Federation of Actors (FIA), która monitorowała proces transpozycji dyrektyw DSM I SAT-CAB 2 w Unii Europejskiej

ZZAP zasięgnął opinii International Federation of Actors (FIA), która monitorowała proces transpozycji dyrektyw DSM I SAT-CAB 2 w Unii Europejskiej. Uzyskaliśmy potwierdzenie naszego stanowiska, podparte następującymi argumentami:

„Co jest jasne, to fakt, że bezpośrednie wprowadzanie jest teraz pojedynczym aktem komunikacji z publicznością, za który zarówno nadawca, jak i operator kablowy/platforma/dystrybutor są odpowiedzialni (ale nie współodpowiedzialni) i muszą uzyskać zezwolenie od posiadaczy praw do treści. W ten sposób dyrektywa rozwiązuje lukę prawną, która przez długi czas była wykorzystywana przez nadawców i platformy/dystrybutorów/operatorów kablowych w celu uniknięcia płacenia za tego typu transmisję: nadawcy w rzeczywistości argumentowali, że operator sieci był podmiotem dokonującym aktu publicznego udostępniania, podczas gdy ten ostatni sprzeciwiał się, że był jedynie środkiem technicznym, że nie było „jednoczesnej retransmisji” (a zatem nie było potrzeby płacenia przez nich prawa do retransmisji) i że nadawca był jedynym podmiotem odpowiedzialnym. Teraz są nimi obaj. Państwa członkowskie zachowują swobodę w określaniu warunków uzyskiwania zezwoleń od podmiotów praw autorskich i mogą zdecydować się na stosowanie obowiązkowego zbiorowego zarządzania w zakresie rozliczania praw przez platformy. W rzeczywistości większość państw członkowskich wdrożyła system obowiązkowego zbiorowego zarządzania w zakresie retransmisji w odniesieniu do działalności dystrybutorów polegającej na transmisji programów otrzymanych w drodze bezpośredniego wprowadzania. Zrobiły to, ponieważ ich działalność polegająca na dystrybucji programów jest taka sama, niezależnie od tego, w jaki sposób otrzymali sygnały.

Każda inna opcja, która może być przewidziana, byłaby błędem. Mogłoby to jedynie dać dodatkowe argumenty operatorom odmawiającym płacenia swojego udziału”.

Powrót

Opublikowane w
Komisja Kultury i Środków Przekazu przegłosowała postulaty środowiska artystycznego w sprawie tantiem

19 czerwca 2024 r. sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu podczas II czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw przegłosowała wprowadzenie do projektu postulatów środowiska artystycznego.

Posłanki i posłowie nie mieli zastrzeżeń co do art. 70 ust. 2 pkt 5 projektu, co oznacza pozostawienie tantiem z Internetu bez zmian. Był to główny postulat środowiskowej koalicji zainicjowanej przez SFP – ZAPA (Stowarzyszenie Filmowców Polskich – Związek Autorów i Producentów Audiowizualnych): tantiemyzinternetu.pl. Ponadto do projektu weszły m.in. dwie poprawki zgłoszone przez środowisko aktorskie, głównie ZASP (Związek Artystów Scen Polskich – Stowarzyszenie): tantiemy z reemitowania u nadawców telewizyjnych, w sieciach kablowych, satelitarnych oraz cyfrowych (poprawka art. 70), a także z audiobooków i słuchowisk radiowych (poprawka w art. 86a).

Kolejnymi etapami prac legislacyjnych są II i III czytanie w Sejmie, zatwierdzenie projektu przez Senat i podpis Prezydenta.

Powrót

Opublikowane w
Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i pikieta środowisk twórczych

We wtorek 11 czerwca podczas posiedzenia sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw. Na posiedzenie zostali zaproszeni reprezentanci środowisk twórczych, sektora kreatywnego w branży medialnej i cyfrowej oraz wydawców.

Obrady poprzedziła pikieta z udziałem organizacji twórczych, w tym ZZAP, zainicjowana przez SFP-ZAPA (Stowarzyszenie Filmowców Polskich – Związek Autorów i Producentów Audiowizualnych) w ramach koalicji „Tantiemy z internetu”. Była ona skupiona na domaganiu się pozostawienia art. 70 ustawy ust. 2 w zaproponowanym przez ustawodawcę kształcie, z dodanym pkt 5, który będzie obejmował „stosowne” wynagrodzenie z tytułu publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. W ten sposób uwzględnione zostanie pole eksploatacji związane z udostępnianiem filmów i dzieł audiowizualnych w Internecie, przede wszystkim na platformach VOD i w serwisach streamingowych.

Jak ważna jest dla twórców filmowych – od reżyserów, poprzez aktorów, scenarzystów, aż do operatorów i montażystów – kwestia tantiem z Internetu, można było usłyszeć zarówno podczas pikiety, jak i posiedzenia komisji. W czasie manifestacji wypowiadali się tak twórcy ze starszego, jak młodszego i najmłodszego pokolenia, jeszcze przed debiutem (Juliusz Machulski, Małgorzata Szumowska, Paweł Maślona i wielu innych), którzy podkreślali, że jest to równie ważne zarówno dla osób starszych, w wieku emerytalnym, które nie są już aktywne zawodowo, a pracowały sporo w przeszłości, jak i młodszych, które nierzadko mają jeszcze mało ofert pracy i nie są one wystarczająco płatne, ponadto chcą zabezpieczyć swój byt w przyszłości i wyznaczyć dobre praktyki i odpowiednie regulacje jeszcze młodszym artystom. Podobne wątki pojawiły się podczas obrad komisji. Wyraźne ścierały się tu znacząco rozbieżne oczekiwania i potrzeby artystów i pracodawców z sektora kreatywno-medialnego. ZZAP reprezentowali Magdalena Boczarska (wyznaczona do zabrania głosu) , Maria Dębska i Eryk Kulm jr., ZAPA – Dominik Skoczek, SFP – Karolina Bielawska, a Koło Młodych SFP – Elżbieta Benkowska. Oprócz postulatu pozostawienia artykułu 70 ust. 2 w niezmienionym kształcie, z zaproponowanym przez ustawodawcę pkt 5, powracał związany z nim wątek dostosowania przepisów do obecnej rzeczywistości, w tym przede wszystkim godnego wynagrodzenia, proporcjonalnego wobec zysków platform cyfrowych, wydawców, czy producentów. Inaczej przepis nie będzie wystarczający, a zarobki artystów mogą okazać się  bardzo niskie. Będzie to sprawa do rozwiązania przez Organizacje Zbiorowego Zarządzania, które będą zajmować się rozdzielaniem tantiem. Ich działalność również budzi opór i niezrozumienie koncernów medialnych. ZASP wysunął także dodatkowy postulat dotyczący wprowadzenia w artykule 70 ust. 2 także opłat za reemitowanie, czyli tantiem od dystrybutorów płatnej telewizji kablowej i satelitarnej.

Posiedzenie Komisji Kultury i Środków przekazu trwało 5 godzin, wobec licznego grona zaproszonych gości zdecydowano się je znacznie przedłużyć. Głos oddano najpierw gościom, dopiero później parlamentarzystom. Wiadomo już, że nie wszystkie postulowane zmiany da się wprowadzić do projektu, podobnie jak niemożliwe jest pogodzenie niekiedy sprzecznych roszczeń różnych grup interesariuszy. Jednak kwestia tantiem prawdopodobnie nie zostanie usunięta, mimo oporów i zastrzeżeń przedstawicieli pracodawców (platform i koncernów medialnych). Komisja pokazała również, że o tę sprawę trzeba wciąż walczyć i że jest to dopiero wstęp, ponieważ proces legislacyjny w Sejmie potrwa znacznie dłużej. Wiele z postulowanych zmian wykracza poza dyrektywę DSM, która ma zostać wdrożona poprzez przywołany projekt nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, dlatego ich ewentualne wprowadzenie zostanie odsunięte w czasie. Co jednak ważne, tantiemy z Internetu są regulacją, która nie wynika wprost z treści dyrektywy i nie wszystkie europejskie kraje zdecydowały się ją wprowadzić. Jeśli zatem się to powiedzie, będzie to ogromny sukces środowisk twórczych w Polsce. Ich przedstawiciele zostaną ponadto zaproszeni do rozmów na temat dalszych zmian w ustawie, niezwiązanych z implementacją dyrektywy DSM, które odbywać się będą w ramach Forum Prawa Autorskiego. Z jednej strony jest to bardzo otwarte podejście władz do kwestii konsultacji publicznych i dialogu społecznego, z drugiej jednak nie należy zapominać, że to jedynie początek drogi. W planach jest kolejne posiedzenie Komisji, a później projekt zostanie skierowany bezpośrednio do Sejmu.

Z projektem ustawy można zapoznać się tu.

Powrót

Opublikowane w
Rząd przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Informujemy, że 14 maja 2024 r. rząd przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw z 15 lutego 2024 r. Dwa dni później, 16 maja, projekt został skierowany do Sejmu. Dalszy ciąg procesu legislacyjnego powyższego projektu znajduje się na stronach Sejmu RP.

Projekt dotyczy wdrożenia do polskiego porządku prawnego dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego upoważniających twórców i wykonawców utworów audiowizualnych oraz wykonawców utworów muzycznych i słowno-muzycznych do tantiem z tytułu eksploatacji ich dzieł w Internecie oraz wprowadza nowe prawo pokrewne dla wydawców prasy do korzystania online z ich publikacji prasowych. Procedowaną obecnie wersję projektu poprzedziły szerokie konsultacje społeczne wśród środowisk kreatywnych i twórczych.  Ich ogromnym osiągnięciem, szczególnie branży filmowej, jest modyfikacja artykułu 70 obecnej ustawy, dotyczącego utworów audiowizualnych. W ust. 21 dodano pkt 5 w brzmieniu: „5) stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym”. Oznacza to uwzględnienie tantiem dla twórców i artystów wykonawców (aktorów) z tytułu eksploatacji dzieł audiowizualnych ich autorstwa, współautorstwa lub z ich udziałem w Internecie – m.in. na platformach streamingowych i w serwisach VOD. Przypomnijmy, że ZZAP od początku uczestniczy w środowiskowej koalicji wielu organizacji twórczych na rzecz tantiem z Internetu, zainicjowanej przez SFP-ZAPA (Stowarzyszenie Filmowców Polskich – Związek Autorów i Producentów Audiowizualnych), która najprężniej działała w tej sprawie. Obecnie ważne jest dopilnowanie tego, aby projekt został przyjęty we wniesionym do Sejmu kształcie, a ewentualne zmiany i poprawki powinny być konsultowane z tymi organizacjami.

Szczegółowe informacje na temat tantiem z Internetu dostępne są na stronie:

https://www.tantiemyzinternetu.pl/

Projekt z ustawy wraz z wykazem wszystkich zmian oraz informacje na temat dalszego procesu legislacji można znaleźć na stronie Sejmu RP:

https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf

Powrót

Opublikowane w
ZZAP domaga się równego traktowania aktorów w teatrach bez względu na formę zatrudnienia

W drugiej połowie lutego 2024 r. Związek Zawodowy Aktorów Polskich podjął działania mające na celu osiągnięcie równego traktowania aktorów w teatrach bez względu na formę zatrudnienia – umowę o pracę (aktorzy etatowi w zespole teatralnym) lub umowę o dzieło (aktorzy gościnni, angażowani do danego spektaklu).

Praca nad przedstawieniem trwa zwykle od miesiąca do kilku miesięcy. Aktor etatowy dostaje za taką pracę swoją stałą miesięczną pensję w wysokości co najmniej równej najniższej płacy krajowej. Tymczasem często zdarza się, że aktorzy angażowani dodatkowo, spoza stałego zespołu artystycznego, dostają, w miesięcznym przeliczeniu, wynagrodzenie niższe niż wynosi minimalne wynagrodzenie w Polsce. Najbardziej dotyka to osoby o najkrótszym stażu zawodowym, które nie mogą sobie pozwolić na odrzucanie ofert pracy i nie mają wystarczającej pozycji, aby same walczyć o swoje prawo do wyższego wynagrodzenia niż proponowane.

Chcemy zmienić ten niesprawiedliwy stan rzeczy, dlatego wystosowaliśmy apel do dyrektorów teatrów. Zwróciliśmy się także do Koordynatora Do Spraw Równego Traktowania w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Krzysztofa Guzowskiego, aby przyjrzał się tej sprawie. Poinformowaliśmy o niej także Rzecznika Praw Obywatelskich Marcina Wiącka. Od Zespołu Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich
otrzymaliśmy informację o wystosowanej przez Zespół do koordynatora Guzowskiego prośbie o ustosunkowanie się do budzącego nasz sprzeciw systemu naliczania wynagrodzenia aktorów i aktorek gościnnych za udział w spektaklach teatralnych. O dalszych działaniach w tej sprawie będzie informować zarówno naszych członków i członkinie, jak i całe środowisko aktorskie.

Powrót

Opublikowane w
Podsumowanie dyskusji branżowych w ramach V Maratonu Teatralnego w Opolu

W dniach 1–3 marca 2024 roku w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu odbył się V Maraton Teatralny, któremu towarzyszyły dwa branżowe panele dyskusyjne.

Panel „Where are we now?” w sobotę 2 marca dotyczył systemów teatralnych w Europie. W gronie panelistów znaleźli się Karla Mäder z Niemiec, Marina Maleni z Cypru, Kushtrim Sheremeti z Kosowa i Pantelis Flatsousis z Grecji. Rozmowę prowadził Piotr Dobrowolski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pojawiły się również głosy mówiące o rozwiązaniach australijskich i ukraińskich. Dyskusji przysłuchiwał się Robert Gulaczyk – członek Zarządu Głównego Związku Zawodowego Aktorów Polskich.

Z punktu widzenia polskich realiów, ze względu na skalę rozbudowania systemu teatralnego, a tym samym jego przystawalność do krajowych doświadczeń, najciekawszy okazał się głos o rozwiązaniach w niemieckim systemie teatralnym.

W Niemczech od 1846 roku istnieje centralna organizacja teatralna Bühnenverein – jedno z najstarszych i największych stowarzyszeń teatralnych na świecie. Jego członkami są niemal wszystkie teatry państwowe i miejskie, w tym opery, regionalne zespoły teatralne oraz duża liczba teatrów prywatnych. Należą do niego również instytucje państwowe finansujące teatry i orkiestry. Oprócz nich istnieją członkowie nadzwyczajni, tacy jak nadawcy publiczni, a także członkowie indywidualni, np. dyrektorzy.

Bühnenverein postrzega sztukę i kulturę jako nieodzowną część ludzkiego życia. Kluczowe zadania tej organizacji obejmują przyszły kształt teatru zespołowego i repertuarowego, społeczne znaczenie teatru, muzyki i tańca oraz opracowanie nowoczesnej polityki płacowej.

Stowarzyszenie angażuje się we wszystkie kwestie artystyczne, prawne, organizacyjne i polityczne istotne dla teatrów, oper i orkiestr. Służy jako punkt kontaktowy dla swoich członków i ogółu społeczeństwa w kontekście kultury, a także rządu federalnego, krajów związkowych i gmin. Jako stowarzyszenie pracodawców Bühnenverein zawiera układy zbiorowe z różnymi związkami zawodowymi dla pracowników artystycznych teatrów i orkiestr. Dzięki temu ma znaczący wpływ na politykę płacową w kręgach kulturalnych.

3 marca natomiast odbyła się rozmowa „What is the future?” o potencjalnych możliwościach rozwoju sektora teatralnego w Polsce. Jednym z panelistów, jako przedstawiciel ZZAP, był Robert Gulaczyk. W rozmowie wzięli również udział Pamela Leończyk i Radosław Stępień – przedstawiciele Gildii Reżyserek i Reżyserów Teatralnych, Bartosz Zaczykiewicz ze Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów, Piotr Kruszczyński z Unii Polskich Teatrów oraz Piotr B. Jędrzejczak z ZASP-u. Dyskusję moderowała Dorota Buchwald – wieloletnia badaczka i dokumentalistka polskiego teatru.

W rozmowie poruszane były wątki dotyczące celowości powstania specjalistycznej Ustawy o teatrze, finansowania kultury, umożliwienie większego pola działalności dla organizacji pozarządowych zajmujących się teatrem i tańcem, szkolnictwa artystycznego. Tematem, który najbardziej rozgrzał dyskusję, była wizja odejścia od stałych zespołów teatralnych, ich zachowania lub wprowadzenia systemu mieszanego. Rozbieżności na tym polu są spore. ZZAP niezmiennie stoi na stanowisku, że stałe zespoły teatralne są dziedzictwem i ogromną siłą polskich teatrów repertuarowych.

Powrót